Soccer

Η Ματιά της Ελένης

Αρθρο της Ελένης Αυλωνίτου στην ΑΥΓΗ, 23 Ιουλίου 2006

Soccer

Το Μουντιάλ άφησε όπως πάντα πολλούς πικραμένους, μόνο που η πίκρα τους χάθηκε σύντομα από τα μάτια του διεθνούς τηλεθεάμονος κοινού, αφού την κάλυψαν οι ιαχές των νικητών. Οι περισσότερες χώρες πάντα περιμένουν από την εθνική ομάδα τους κάτι καλύτερο, οπότε νομοτελειακά 31 στους 32 απογοητεύονται σε κάποιο βαθμό. Εγώ όμως θέλω από τους 31 να ξεχωρίσω τον ένα, τον πιό αδικαιολόγητο στην απογοήτευσή του, τις Ηνωμένες Πολιτείες.

Το ποδόσφαιρο στη σύγχρονή μορφή του είναι Αγγλικό άθλημα και οι Αγγλοι το αποκαλούν στα αγγλικά football (φούτμπολ), δηλαδή ποδόσφαιρο. Επειδή η Αμερική και η Αγγλία είναι δύο χώρες που τις χωρίζει η ίδια γλώσσα, όπως είχε πει ο Τσώρτσιλ, στην Αμερική το ποδόσφαιρο ονομάζεται soccer (σόκερ), αφού φούτμπολ ονομάζεται ένα άλλο άθλημα. Το Αμερικανικό φούτμπολ αποτελεί την Αμερικανική εξέλιξη του ράγκμπυ, αλλά σαφώς έχει εξελιχθεί πέρα από κάθε αναγνώριση και πολύ σωστά δεν λέγεται ράγκμπυ. Το Αμερικανικό φούτμπολ είναι ιδιαίτερα δημοφιλές στην Αμερική, μαζί με το μπέϊζμπολ (που θεωρείται το εθνικό σπορ των Αμερικανών) και το μπάσκετ (που αποτελεί καθαρά Αμερικανική εφεύρεση).

Αν υπολογίσουμε ότι όλα αυτά τα Αμερικάνικα αθλήματα παρουσιάστηκαν τον 19^ο αιώνα, όταν η πλειοψηφία των Αμερικανών ήσαν Ευρωπαϊκής και κυρίως Αγγλικής καταγωγής μετανάστες, η διαφοροποίηση των Αμερικανικών αθλημάτων από τα Ευρωπαϊκά είναι αξιοσημείωτη. Ιδιαίτερα εντυπωσιακή είναι η αδιαφορία των Αμερικανών γιά το ποδόσφαιρο, που είναι το δημοφιλέστερο άθλημα σε όλες τις Ευρωπαϊκές χώρες. Οι αιτίες γιά αυτήν την Αμερικανική ιδιομορφία είναι σε μεγάλο βαθμό κοινωνικές και περιέργως, η Αμερική δεν θα μπορούσε ίσως να είναι Αμερική αν έπαιζε ποδόσφαιρο!

Παιχνίδια που μοιάζουν με το σημερινό ποδόσφαιρο, με την έννοια ότι δύο ομάδες προσπαθούν να βάλουν μία μπάλα στην εστία του αντιπάλου, υπήρχαν από την αρχαιότητα. Η σημερινή μορφή του ποδοσφαίρου που ξέρουμε όμως θεωρείται ότι εμφανίστηκε στην Αγγλία στις αρχές του 19^ου αιώνα. Οι κανόνες τότε δεν ήσαν απόλυτα ξεκαθαρισμένοι, δεν υπήρχε FIFA, δεν υπήρχε τηλεόραση, οπότε η κάθε ομάδα έπαιζε περίπου όπως νόμιζε, σε γενικές γραμμές όμως έπαιζαν ποδόσφαιρο με τα πόδια.

Οπότε όταν το 1823 ένας ποδοσφαιριστής του περίφημου ιδιωτικού σχολείου του Ράγκμπυ στην Αγγλία άρπαξε τη μπάλα με τα χέρια στη μέση της φάσης και άρχισε να τρέχει προς το αντίπαλο τέρμα, δεν θεώρησε κανείς ότι έπρεπε να του βγάλει κόκκινη κάρτα, αφού όλοι θεώρησαν ότι είχε ανακαλύψει μία καινούργια και διαφορετική μορφή ποδοσφαίρου! Αυτό το καινούργιο ποδόσφαιρο ονομάστηκε ράκγμπυ, από το όνομα του σχολείου, και επιτρέπει στους παίκτες να τρέχουν κρατώντας τη μπάλα, να την περνάνε με πάσες με τα χέρια στο πλάϊ αλλά όχι μπροστά και να την κλωτσάνε όταν βρίσκεται στο έδαφος. Βέβαια όταν ο αντίπαλος παίκτης κατεβαίνει με τη μπάλα αγκαλιά, δεν μπορείς να του πάρεις τη μπάλα χωρις να τον αγγίξεις! Ετσι το ράγκμπυ είναι πολύ σκληρότερο άθλημα από το ποδόσφαιρο.

Γιά τα επόμενα 40 χρόνια στην Αγγλία μπορούσες να πεις ότι παίζεις “ποδόσφαιρο” όποια από τις δύο μορφές του παιχνιδιού και αν ακολουθούσες, μέχρι που το 1863 συγκροτήθηκε Ποδοσφαιρική Ομοσπονδία και έβαλε τάξη στους κανόνες του ποδοσφαίρου. Οι κανόνες του 1863 προέβλεπαν 25 παίκτες σε κάθε ομάδα και επέτρεπαν το χτύπημα της μπάλας με το χέρι, αλλά όχι το πέταγμα ή το κουβάλημα της μπάλας. Στα χρόνια αυτά όμως παρατηρήθηκαν στην Αγγλία δύο ενδιαφέροντα κοινωνικά φαινόμενα: μετά το 1830 το ποδόσφαιρο γνώρισε μία πρωτοφανή διάδοση στην εργατική τάξη, ενώ το ράγκμπυ συγκέντρωνε την προτίμηση των ανώτερων τάξεων. Την ίδια εποχή, όλα αυτά μεταφέρονταν και στην Αμερική, όπου θα γυρίσουμε την επόμενη βδομάδα.