Φίλαθλοι και παίκτες

Η Ματιά της Ελένης

Αρθρο της Ελένης Αυλωνίτου στην ΑΥΓΗ, 17 Ιουλίου 2005

Φίλαθλοι και παίκτες

Τα αθλητικά γεγονότα διεξάγονται κατ’ αρχάς επειδή υπάρχουν άνθρωποι που θέλουν να συμμετάσχουν σε αυτά αγωνιστικά. Το οργανωτικό μέρος το φροντίζουν στα πρόχειρα μεταξύ τους (έφερες τη μπάλα ρε;), ενώ η παρουσία ή απουσία θεατών δεν τους απασχολεί. Αν κάποια αθλητική δραστηριότητα διαδοθεί σε πολλούς, τότε δημιουργείται αναπόφευκτα μία ιεράρχηση αθλητικών ικανοτήτων, οπότε επιζητείται φυσιολογικά η οργάνωση αγώνων που να φέρνει αντιμέτωπους τους καλύτερους. Εδώ προκύπτουν αυξημένες οργανωτικές απαιτήσεις, οπότε κάποιοι φορτώνονται την σχετική αγγαρεία επειδή τους αρέσει πολύ το άθλημα αλλά δεν βρίσκονται, ή δεν βρίσκονται πιά, στην πρώτη αγωνιστική κατηγορία. Αυτοί οι αγώνες των “καλύτερων” μαζεύουν τους υπόλοιπους αγωνιζόμενους σαν θεατές, γιά να δούνε τι είναι εφικτό στο άθλημα που τους ενδιαφέρει – αυτοί είναι οι πρωτογενείς φίλαθλοι.

Μερικά αθλήματα καταφέρνουν να μαζέψουν και άλλους θεατές πέρα από τους πρωτογενείς, κυρίως γιατί πολύς κόσμος τα βρίσκει θεαματικά – αυτοί είναι οι δευτερογενείς φίλαθλοι που μαζεύονται γιά το θέαμα. Οταν μαζευτεί ένας ικανός αριθμός φιλάθλων των δύο κατηγοριών, αρχίζουν να διαμορφώνονται στο φίλαθλο κοινό κάποιες οπαδικές προτιμήσεις. Στο σημείο αυτό το άθλημα απογειώνεται και μαζεύει μία τρίτη κατηγορία φιλάθλων, τους οπαδούς. Σε αυτή τη τρίτη φάση έχει μαζευτεί πιά κάμποσος κόσμος, οπότε το άθλημα αρχίζει να αποκτά οικονομικό ενδιαφέρον. Στο σημείο αυτό οι οργανωτικές απαιτήσεις ανεβαίνουν απότομα, ενώ το οργανωτικό μέρος του αθλήματος έχει πιά και οικονομικό αντικείμενο, οπότε οι ταλαίπωροι που έτρεχαν γιά τη ψυχή της μάνας τους αναγορεύονται σε αθλητικούς παράγοντες, προσλαμβάνουν άλλους γιά να τρέχουν και αρχίζουν να κάνουν σχοινοτενείς δηλώσεις που να δείχνουν ότι είναι πολύ σημαντικοί.

Ετσι παρατηρούμε ότι όσο πιό πετυχημένο και δημοφιλές είναι ένα άθλημα, τόσο πιό ετερόκλητα είναι τα κίνητρα των ανθρώπων που ασχολούνται με αυτό – συμμετοχή, θέαμα, ικανοποίηση του εγώ, δόξα, χρήμα και όλοι οι δυνατοί συνδυασμοί των παραπάνω. Ολοι αυτοί όμως διατηρούν μεταξύ τους ένα κοινό σημείο, γιά κάποιο λόγο και σε κάποιο βαθμό τους αρέσει αληθινά το συγκεκριμένο άθλημα.

Δεν αποκλείεται κάποιοι από τους παραπάνω φιλάθλους να είναι και τζογαδόροι, ενώ δεν αποκλείεται να υπάρξει σε κάποια περίπτωση και χρηματικό στοίχημα μεταξύ τους γιά τα όσα παρακολουθούν, δεν μαζεύονται όμως στο γήπεδο γιά να στοιχηματίσουν. Οι οπαδικές προτιμήσεις κάνουν τους φιλάθλους να τείνουν περισσότερο στην εμπαθή συμμετοχή που χαρακτηρίζει τον οπαδό, παρά στην ψυχρή και αναλυτική αποτίμηση που χαρακτηρίζει τον τζογαδόρο. Ιστορικά παρατηρείται ότι οι αθλητικές δραστηριότητες που συνδέονται παραδοσιακά με στοιχήματα έχουν να κάνουν με αγώνες ανάμεσα σε ζώα, όπως κοκκορομαχίες, κυνοδρομίες και ιπποδρομίες. Στους ανθρώπινους αγώνες μονάχα η πυγμαχία έχει από παλιά ιστορία στοιχημάτων, ίσως γιατί φέρνει πιό πολύ στην κοκκορομαχία. Παρατηρούμε δηλαδή ότι όσο μεγαλύτερη είναι η συναισθηματική ταύτιση του κοινού με τους αγωνιζόμενους αθλητές, τόσο μικρότερη είναι η τάση τους στον τζόγο. Αν όμως εμφανιστεί κάποιος που να οργανώνει και να προωθεί το αθλητικό στοίχημα συστηματικά, τότε σε όλους τους προαναφερθέντες συμμετέχοντες στα περί το άθλημα ζητήματα θα προστεθεί μία ακόμα κατηγορία, οι τζογαδόροι. Μπορεί βέβαια να τζογάρουν και οι άνθρωποι που ήδη ασχολούνται με το άθλημα, θα προσέλθουν όμως και νέα πρόσωπα που μέχρι τότε δεν είχαν κάποιο ιδιαίτερο ενδιαφέρον γιά το αθλητικό θέμα. Αυτά τα καινούργια πρόσωπα φέρνουν μαζί τους καινούργιες συνήθειες, που θα τις δούμε την επόμενη βδομάδα.