Balco και μπακάλικο

Η Ματιά της Ελένης

Αρθρο της Ελένης Αυλωνίτου στην ΑΥΓΗ, 25 Δεκεμβρίου 2004

Balco και μπακάλικο

Η υπόθεση της Balco, της εταιρίας που εμπορευότανε την αναβολική ουσία τετραϋδρογεστρινόνη ή THG ή “καθαρή”, γιατί οι γνωστές μέθοδοι ανάλυσης ούρων δεν την έπιαναν, κυριάρχησε και κυριαρχεί σε όλα τα πρωτοσέλιδα γιά το ντόπινγκ. Η περίπτωση της THG ήταν πάντα το όνειρο των ανθρώπων του ντόπινγκ διεθνώς – μία ουσία που δεν πιάνεται στους ελέγχους. Κάποια στιγμή έκαναν το όνειρο πραγματικότητα, οπότε περιόρισαν την κυκλοφορία της THG σε αθλητές υψηλότατων δυνατοτήτων και επιδόσεων μονάχα, γιά να διαφυλάξουν το μεγάλο μυστικό. Δεν γλίτωσαν τη καρφωτή όμως, οπότε όλοι οι αθλητές που είχαν σχέση με τη Balco μπήκαν στο στόχαστρο – από τους διάφορους Αμερικανούς υπεραθλητές που “πείστηκαν” να μην έρθουν στους αγώνες της Αθήνας οικειοθελώς, ως τον Κεντέρη και τη Θάνου που δεν πείστηκαν.

Οι αποκαλύψεις αυτές δημιουργούν ίσως την εντύπωση ότι το ντόπινγκ στον υψηλό αθλητισμό είναι κυρίως θέμα υψηλής τεχνολογίας, δεν είναι όμως ακριβώς έτσι τα πράγματα. Οι μέθοδοι ντόπινγκ στηρίζονται στην αξιοποίηση της γνώσης που δίνει η εξέλιξη της βιοχημείας. Επειδή η βιοχημική έρευνα δεν γίνεται γιά το ντόπινγκ, αλλά κυρίως γιά τις ιατρικές εφαρμογές, είτε γιά το ντόπινγκ δουλεύεις είτε γιά το αντιντόπινγκ, την ίδια βιοχημεία ξέρεις. Το επιστημονικό παιχνίδι ντόπινγκ – αντιντόπινγκ παίζεται στις μεθόδους ανάλυσης. Η THG δεν είχε καμμία βιοχημική δράση που να μην είναι γνωστή εδώ και δεκαετίες, σχεδιάστηκε όμως το μόριό της έτσι, ώστε ενώ έχει τη συνήθη αναβολική δράση, ξεφεύγει από την μέθοδο ανάλυσης που εχρησιμοποιείτο μέχρι τότε γιά την ανίχνευση αναβολικών.

Το παιχνίδι με τις αναλυτικές μεθόδους θα συνεχιστεί βέβαια. Στα θέματα αυτά το ντόπινγκ πάντα προηγείται του αντιντόπινγκ, όπως οι διαρρήξεις προηγούνται πάντα της σύλληψης των διαρρηκτών. Επιτεύγματα σαν τη THG όμως δεν προκύπτουν κάθε μέρα, οπότε αποκτούν μεγάλη σημασία οι τεχνικές χρονισμού της λήψης αναβολικών ουσιών, ώστε ο αθλητής να έχει καθαρίσει ως τη μέρα του αγώνα. Ακριβώς γιά την αντιμετώπιση αυτών των πρακτικών καθιερώθηκε από τη WADA ο θεσμός των “ιπτάμενων γιατρών”, που κάνουν ελέγχους σε αθλητές κατά την περίοδο προπόνησης. Βέβαια στο στόχαστρο των “ιπτάμενων γιατρών” μπαίνουν μονάχα οι αθλητές που έχουν πετύχει διακρίσεις, οπότε ένας άγνωστος μπορεί να διαφεύγει τους ελέγχους αυτούς ώσπου να διακριθεί. Η τεχνική όμως των ελέγχων εκτός αγωνιστικής περιόδου είναι γνωστή και απλή, οπότε όποια αθλητική ομοσπονδία δεν θέλει στη δύναμή της ντοπαρισμένους αθλητές, μπορεί να την εφαρμόσει μόνη της.

Μετά υπάρχει η τεχνολογικά χαμηλότερη, αλλά πολύ πιό διαδεδομένη μέθοδο κάλυψης του ντόπινγκ, η απλή αλλαγή ούρων! Μερικοί αθλητές έχουν φτάσει σε ακρότατες επινοήσεις γιά να κοροϊδέψουν τους ελεγκτές, δίνοντάς τους γιά έλεγχο τα ούρα κάποιου άλλου ανθρώπου αντί γιά τα δικά τους. Ετσι καθιερώθηκε πρώτα η ενούρηση μπροστά στον ελεγκτή, μετά η ενούρηση μπροστά στον ελεγκτή με το μπλουζάκι σηκωμένο, ώστε να μην μπορεί να κρυφτεί κάποιος σάκκος με ούρα κάτω από το μπλουζάκι. Αργότερα καθιερώθηκε ο απόλυτα αιφνιδιαστικός έλεγχος του αθλητή, ώστε να μην υπάρχει καθόλου χρόνος να κρυφτεί κάποιος σάκκος με ούρα μέσα σε άλλες σωματικές κοιλότητες. Μπακάλικες μέθοδοι, αλλά αποτελεσματικές αν πιάσουν. Ολα αυτά όμως, από την THG ως το σακκουλάκι με τα ούρα στον κόλπο, ωχριούν μπροστά στη μία, πανάρχαιη και τέλεια μέθοδο απόκρυψης, τη μέθοδο του μιλημένου ελεγκτή.