Βοτάνια

Η Ματιά της Ελένης

Αρθρο της Ελένης Αυλωνίτου στην ΑΥΓΗ, 28 Νοεμβρίου 2004

Βοτάνια

Συχνά βλέπουμε διάφορα συμπληρώματα διατροφής να διαφημίζονται ότι περιέχουν φυσικά συστατικά. Αυτό θεωρείται από πολλούς ότι υποδηλώνει μία ανώτερη ποιότητα αυτών των σκευασμάτων. Στην πραγματικότητα η φυσική, δηλαδή φυτική, προέλευση των σχετικών συστατικών απλά αυξάνει το μπέρδεμα γιά την πραγματική σύσταση του σκευάσματος.

Με την σημερινή τεχνολογία οι συνθετικές βιταμίνες έχουν ακριβώς την ίδια σύνθεση με τις φυσικές. Τα συνθετικά προϊόντα περιέχουν μονάχα τα συστατικά που έβαλε μέσα ο κατασκευαστής τους – δύο, πέντε, εικοσιπέντε. Αντίθετα τα φυτικά σκευάσματα περιέχουν εκατοντάδες ή χιλιάδες συστατικά, που τα έβαλε εκεί η φύση. Το γεγονός ότι τα συστατικά αυτά προέρχονται από τη φύση δεν σημαίνει ότι είναι πάντα καλό να καταλήγουν στον οργανισμό μας. Τα διάφορα φαρμακευτικά βότανα περιέχουν δραστικές ουσίες που είναι φάρμακα. Χρησιμεύουν στον οργανισμό μονάχα όταν τα χρειάζεται και τότε μόνο στη κατάλληλη δοσολογία. Γιά παράδειγμα το δίκταμο ανεβάζει την πίεση. Αυτό μπορεί να είναι αβλαβές ή και ωφέλιμο γιά κάποιους σε μικρές δόσεις, μπορεί όμως να γίνει επικίνδυνο γιά έναν υπερτασικό.

Στα συμπληρώματα διατροφής έχει τεράστια σημασία η γνώση της σύστασης με ακρίβεια, γιατί αλλιώς κανείς δεν μπορεί να ξέρει σε ποιόν χρησιμεύει ένα σκεύασμα και σε ποιά δόση. Ελάχιστες είναι οι ουσίες που μπορούν να καταναλώνονται άφοβα σε οποιαδήποτε ποσότητα. Μπορεί η έλλειψη βιταμινών να προκαλεί ασθένειες, αλλά και η υπερβολική συγκέντρωση ορισμένων βιταμινών στον οργανισμό μπορεί να προκαλέσει τοξικές αντιδράσεις. Τα περισσότερα μέταλλα και ιχνοστοιχεία σε μεγάλες ποσότητες είναι επίσης τοξικά. Τα πολυβιταμινούχα σκευάσματα είναι σχεδιασμένα γιά τον μέσο άνθρωπο με μέσες διατροφικές συνήθειες, αλλά αν αυτός ο μέσος άνθρωπος θεωρήσει ότι μπορεί να καταναλώνει όλα αυτά τα πράγματα σε οποιαδήποτε ποσότητα, τότε θα καταλήξει να υποβαθμίζει την υγεία του αντί να την αναβαθμίζει.

Το χειρότερο όμως πρόβλημα με τη σύσταση των συμπληρωμάτων διατροφής είναι ότι συχνά περιέχουν επίτηδες φαρμακευτικές ουσίες ντόπινγκ που δεν αναγράφονται στην συσκευασία. Αυτό συμβαίνει επειδή οι μεν διεγερτικές ουσίες κάνουν τον καταναλωτή αυτών των σκευασμάτων να νοιώθει ότι πετάει, ενώ τα αναβολικά μειώνουν το σωματικό λίπος και αυξάνουν τη μυϊκή δύναμη. Ετσι ο αδαής και ανενημέρωτος καταναλωτής νομίζει ότι βρήκε τις θαυματουργές “βιταμίνες” που τον βοηθάνε να ανταπεξέλθει στους ρυθμούς και στις πιέσεις της σύγχρονης ζωής, ενώ στην πραγματικότητα συχνά παίρνει επικίνδυνα φάρμακα σε ανεξέλεγκτες δόσεις χωρίς να έχει συμβουλευτεί γιατρό.

Δίπλα σε αυτήν την καθαρή απάτη, τα “φτιαγμένα” συμπληρώματα διατροφής απευθύνονται και σε ένα συνεχώς διευρυνόμενο κύκλο μυημένων, που ξέρουν ότι παίρνουν κάτι, δεν θα μπορούσαν πιθανώς ούτε να το προφέρουν ακόμα και αν το έγραφε το κουτί, νομίζουν όμως ότι πρόκειται γιά μεγάλη μαγκιά. Τα κίνητρα των ανθρώπων – κυρίως νέων – που ντοπάρονται ενώ δεν διεκδικούν μετάλλια είναι ποικίλα. Μερικοί έχουν πρόβλημα με το σώμα τους και θέλουν να το αλλάξουν, άλλοι έχουν υπάρξει θύματα φυσικής βίας και θεωρούν ότι κτίζοντας μυώδες σώμα αυτοπροστατεύονται, άλλοι πάλι ελκύονται από συμπεριφορές υψηλού ρίσκου. Οι επαγγελματίες αθλητές υψηλού επιπέδου είναι συνήθως πολύ πιό προσεκτικοί από τα παιδιά της γειτονιάς στη χρήση αυτών των ουσιών, αφού πρέπει να αντιμετωπίσουν και τους ελέγχους ντόπινγκ. Στα γυμναστήρια της γειτονιάς όμως γίνεται ο χαμός. Θα συνεχίσουμε με τα συμπληρώματα την επόμενη βδομάδα.