Αθλητικά συμπληρώματα

Η Ματιά της Ελένης

Αρθρο της Ελένης Αυλωνίτου στην ΑΥΓΗ, 21 Νοεμβρίου 2004

Αθλητικά συμπληρώματα

Ο μέσος άνθρωπος της εποχής μας χρειάζεται 2–2.500 θερμίδες τη μέρα, ανάλογα με το επίπεδο της σωματικής του δραστηριότητας. Ενας αθλητής σε αθλήματα δύναμης ή αντοχής, στα διαστήματα που κάνει έντονη προπόνηση, χρειάζεται 4–6.000 θερμίδες τη μέρα. Αυτή η διαφορά στην ημερήσια πρόσληψη και καύση θερμίδων δημιουργεί στον αθλητή κάποιες ειδικές ανάγκες διατροφής και συμπλήρωσης που δεν έχει ο μη αθλούμενος.

Ο αθλητής δεν θέλει απλά να πάρει 4-6.000 θερμίδες τη μέρα, θέλει ταυτόχρονα να διατηρεί το ποσοστό σωματικού λίπους χαμηλό και να έχει επαρκή πρόσληψη πρωτεϊνών. Ετσι το αθλητικό διαιτολόγιο διαφοροποιείται από εκείνο του μέσου ανθρώπου όχι μονάχα στη ποσότητα αλλά και στη σύσταση. Ο αθλητής υπολογίζει την ποσότητα πρωτεϊνών που καταναλώνει ανάλογα με το σωματικό του βάρος, σε διαφορετικές αναλογίες γιά κάθε άθλημα. Πέριορίζει την κατανάλωση λίπους σε επίπεδα χαμηλότερα από ότι συνίσταται γιά τον μέσο άνθρωπο, ενώ αυξάνει σημαντικά την κατανάλωση υδατανθράκων. Στη πράξη όμως δεν είναι εύκολο ένας άνθρωπος να τρώει τέτοιες ποσότητες υδατανθράκων μέσα σε μία μέρα. Ετσι έχουν δημιουργηθεί κάποια συμπληρώματα διατροφής που στην ουσία είναι συμπυκνωμένη τροφή πολύ μεγάλης θερμιδικής αξίας.

Ειδικά οι αθλητές μεγάλων αποστάσεων, που κάνουν 15-25 χιλιόμετρα τη μέρα στη προπόνηση, παρουσιάζουν μεγάλη απώλεια υδατανθράκων με τη μορφή του μυϊκού γλυκογόνου. Επειδή η αναπλήρωση του μυϊκού γλυκογόνου είναι βραδεία, την ξεκινούν αμέσως μετά την προπόνηση με την κατανάλωση γλυκογόνου σε υγρή μορφή. Αυτό το υγρό επίσης είναι συμπυκνωμένη τροφή. Αν βέβαια ένας άνθρωπος που δεν αθλείται χρησιμοποιήσει αυτές τις συμπυκνωμένες τροφές, τότε θα γίνει πολύ γρήγορα υπέρβαρος.

Αν κάποιοι αθλητές χρειάζονται υπερβολικά πολλές θερμίδες, κάποιοι άλλοι χρειάζονται υπερβολικά λίγες. Οι αθλήτριες της ρυθμικής γυμναστικής γιά παράδειγμα πρέπει να διατηρούν πολύ χαμηλό σωματικό βάρος σε σχέση με το ύψος τους, ενώ παράλληλα βρίσκονται στην αναπτυξιακή ηλικία και έχουν γιά τον λόγο αυτό αυξημένες διατροφικές ανάγκες. Ανάλογα με τις απαιτήσεις της προπόνησης περιορίζονται σε διαιτολόγιο 900 – 1.600 θερμίδων τη μέρα, με αποτέλεσμα να μην μπορούν να καλύψουν από την τροφή τις ανάγκες τους σε βιταμίνες, σίδηρο και ηλεκτρολύτες. Εδώ τα κλασσικά συμπληρώματα διατροφής καλούνται να καλύψουν το κενό.

Η ένταση της προσπάθειας του αθλητή κατά την προπόνηση προκαλεί εντονότατη εφίδρωση, που έχει συνέπεια την απώλεια νερού αλλά και των ηλεκτρολυτών καλίου και νατρίου. Ειδικά στους δρόμους πολύ μεγάλων αποστάσεων (μαραθωνίους και υπερμαραθωνίους) η αφυδάτωση είναι ό μεγάλος αντίπαλος του αθλητή. Αν ο αθλητής αναπληρώσει πίνοντας σκέτο νερό, κινδυνεύει να αραιώσει τη συγκέντρωση ηλεκτρολυτών και να διαταράξει την κατανομή νερού στο σώμα του. Επιβάλλεται η αναπλήρωση του νερού που χάνεται με τον ιδρώτα να γίνεται με τη χρήση υδατικών διαλυμάτων που είναι πλούσια σε ηλεκτρολύτες.

Η έντονη σωματική προσπάθεια του αθλητή έχει και μία ακόμα συνέπεια, την αύξηση των ελευθέρων ριζών που δημιουργούνται κατά τον μεταβολισμό. Ετσι συνίσταται οι αθλητές να λαμβάνουν κατά τον χρόνο της προπόνησης αντιοξειδωτικά, πέρα από εκείνα που περιέχονται φυσιολογικά στις τροφές τους. Αυτές είναι μερικές από τις βασικότερες ιδιομορφίες που παρουσιάζονται στον οργανισμό του αθλητή στο διάστημα της προπόνησης, ιδιομορφίες που πρέπει να αντιμετωπιστούν και που αντιμετωπίζονται με τα κατάλληλα αθλητικά συμπληρώματα. Θα συνεχίσουμε όμως με τα συμπληρώματα την επόμενη βδομάδα.