Η ενδεκάτη εντολή
Η Ματιά της Ελένης
Αρθρο της Ελένης Αυλωνίτου στην ΑΥΓΗ, 15 Αυγούστου 2004
Η ενδεκάτη εντολή
– Ξέρεις να κλέψεις;
– Ναι.
– Να κρύψεις ξέρεις;
– Οχι.
– Τότε άσε καλύτερα, μην κλέψεις.
Φέτος πολλοί αστέρες του διεθνούς αθλητικού στερεώματος αναγκάστηκαν να ακολουθήσουν τη πεζή λαϊκή σοφία και κάτσουν σπίτι τους, χάνοντας τη συμμετοχή στους Ολυμπιακούς αγώνες της Αθήνας. Μέσα στο χρόνο που πέρασε κυκλοφόρησε καλά το μήνυμα· φέτος στην Αθήνα ο έλεγχος ντόπιγκ θα είναι αποτελεσματικός. Μην φανταστείτε βέβαια ότι η κ. Γιάννα Αγγελοπούλου ανέλαβε ρόλο κέρβερου της Ολυμπιακής καθαρότητας, στο θέμα του ντόπιγκ θα κάνουμε ότι είναι απαραίτητο και τίποτα περισσότερο. Οι επιστημονικές εξελίξεις όμως έφεραν φέτος τον έλεγχο ντόπιγκ ένα κεφάλι μπροστά από τους σπεσιαλίστες προπονητές ντοπαρισμένων αθλητών.
Σε όλες τις διεθνείς αθλητικές διοργανώσεις ο έλεγχος ντόπιγκ γίνεται στη βάση του καταλόγου απαγορευμένων ουσιών της WADA, που είναι ο διεθνής οργανισμός καταπολέμησης του ντόπιγκ, με τις εγκεκριμένες από τη WADA μεθόδους ανάλυσης. Ο κατάλογος αυτός της WADA είναι ανεκτίμητης ιστορικής σημασίας, καθώς απαριθμεί όλες τις ουσίες εκείνες που χρησιμοποιήθηκαν κατά το παρελθόν γιά να βελτιώσουν τεχνητά τις αθλητικές επιδόσεις, αλλά που μετά την ανακάλυψη μεθόδων επιτυχούς ανίχνευσης έχουν περάσει πιά σε αχρηστία – τουλάχιστον από αθλητές που διεκδικούν Ολυμπιακό μετάλλιο.
Ολοι οι αθλητές πολύ υψηλών επιδόσεων αποφεύγουν ότι απαγορεύεται και μπορεί να ανιχνευτεί, ενώ χρησιμοποιούν μονάχα “βοηθήματα” που είτε δεν είναι ευρύτερα γνωστά ακόμα, είτε μπορούν να χρησιμοποιηθούν με τρόπους που αποφεύγουν την ανίχνευση. Ετσι με βάση τον κατάλογο της WADA βγαίνουν πάντα καθαροί στους ελέγχους. Βέβαια σε κάθε Ολυμπιακούς αγώνες πιάνονται ντοπαρισμένοι μερικοί ταλαίπωροι τριτοκοσμικοί αθλητές, που οι προπονητές τους δεν φρόντισαν να μένουν ενήμεροι των νεώτερων επιστημονικών εξελίξεων, οπότε δικαιολογούν και οι υπεύθυνοι του ελέγχου ντόπιγκ την παρουσία τους.
Τα τελευταία χρόνια ήταν γνωστό ότι έκανε θραύση το ντοπάρισμα με αυξητική ορμόνη και με ερυθροποιητίνη, παρά το γεγονός ότι και οι δύο ουσίες είναι απαγορευμένες, αφού δεν υπήρχε τρόπος ανίχνευσης των ουσιών αυτών στα ούρα των αθλητών. Υπήρχε ακόμα και η υποψία ότι κάποιοι αθλητές κατάφερναν να περνούν με κάποιο τρόπο τις εξετάσεις αναβολικών, αν και η πορεία των επιδόσεών τους θύμιζε χρήση αναβολικών.
Στην τελευταία διετία όμως ήρθαν κάποια πράγματα ανάποδα. Βρέθηκαν αποτελεσματικές μέθοδοι ανίχνευσης της αυξητικής ορμόνης και της ερευθροποιητίνης στα ούρα, βγήκε στη φόρα με κάρφωμα και το μη ανιχνεύσιμο με τη προηγούμενη μέθοδο αναβολικό τετραϋδρογεστρινόνη, βρέθηκε και τρόπος να ανιχνευτεί αποτελεσματικά.
Ετσι μερικοί από τους καλύτερους αθλητές του κόσμου βρέθηκαν ανάμεσα στο γκρεμό και το ρέμα· ή θα έρθουν στην Αθήνα καθαροί και θα αγωνιστούν χωρίς βοηθήματα, οπότε κινδυνεύουν να πιάσουν χαμηλότερες επιδόσεις ή δεν θα έρθουν καθόλου.
Θα είναι λοιπόν τελείως καθαροί οι αγώνες της Αθήνας; Οχι βέβαια. Η αυξητική ορμόνη και η τετραϋδρογεστρινόνη χρησιμοποιούνται πρίν τους αγώνες γιά κτίσιμο μυών. Τώρα που ανιχνεύονται πρέπει απλά να διακοπεί η χορήγησή τους μήνες πριν και να αποφευχθούν οι αιφνίδιοι έλεγχοι που κάνει μεταξύ αγώνων η WADA. Αυτό προϋποθέτει καλύτερο προπονητικόν προγραμματισμό, δεν αποκλείει όμως τελείως τη δυνατότητα χρήσης. Η ερυθροποιητίνη αντίθετα αυξάνει την αντοχή κατά τον χρόνο που χρησιμοποιείται, οπότε στα αγωνίσματα αντοχής μάλλον θα δούμε χαμηλότερες επιδόσεις στην Αθήνα. Υπάρχει βέβαια και η πιθανότητα να κυκλοφορούν ήδη και άλλες ουσίες που δεν είναι ακόμα γνωστές στη WADA.