Πανλάκτιον

Λέμε συχνά ότι ο αθλητισμός ξεκίνησε στην αρχαία Ελλάδα, αυτό όμως είναι μονάχα εν μέρει σωστό. Η αλήθεια είναι ότι όλοι οι αρχαίοι λαοί είχαν διάφορα δικά τους αθλήματα, κυρίως κάποια μορφή πάλης, κάποιο αγώνισμα με άλογα και διάφορα παιχνίδια «μπάλας», που αναπτύχτηκαν ανεξάρτητα από την όποια Ελληνική επίδραση. Αυτό που χαρακτήρισε τον Ελληνικό αθλητισμό, πέρα από την τεράστια κοινωνική σημασία που απέκτησε, ήταν η ποικιλομορφία του.

Ο Ομηρος στην Ιλιάδα περιγράφει 8 αγωνίσματα, αλλά στα κατοπινά χρόνια το αθλητικό πρόγραμμα δεν έπαψε να εμπλουτίζεται με νέα αθλήματα και με συνδυασμούς παλιότερων αθλημάτων. Σε αυτούς τους συνδυασμούς αθλημάτων θέλω να σταθώ σήμερα, γιατί πρόκειται γιά ένα Ελληνικό φαινόμενο που συνεχίζεται ως τις μέρες μας. Οι αρχαίοι συνδύαζαν τα αθλήματα με δύο τρόπους, σε σειρά και παράλληλα, όπως αργότερα συνδυάστηκαν τα ηλεκτρικά στοιχεία.

Ο συνδυασμός σε σειρά έδωσε το πένταθλο. Πέντε αγωνίσματα, δρόμος, άλμα, ακόντιο, δίσκος και πάλη, ετελούντο από τους ίδιους αθλητές το ένα μετά το άλλο. Το κάθε αγώνισμα ετελείτο χωριστά, δηλαδή όταν τρέχεις τρέχεις και όταν πηδάς πηδάς, αλλά η επίδοση και στα πέντε έδινε τον νικητή. Τα σε σειρά συνδυασμένα αθλήματα απαιτούν ποικίλες ικανότητες από τους αθλητές, οπότε αναπτύσουν την πολυμέρεια σε βάρος της επίδοσης στο καθένα συστατικό αγώνισμα.

Ο παράλληλος συνδυασμός έδωσε το παγκράτιο. Οι αρχαίοι Ελληνες είχαν δύο αγωνίσματα «πολεμικών τεχνών», όπως θα τα λέγαμε σήμερα, την πάλη, όπου προσπαθείς να καταβάλλεις τον αντίπαλο με λαβές, αλλά απαγορεύονται τα κτυπήματα και την πυγμαχία, όπου προσπαθείς να καταβάλλεις τον αντίπαλο με κτυπήματα, αλλά απαγορεύονται οι λαβές. Κάποιοι έκριναν ότι δεν έπεφτε αρκετό ξύλο, οπότε συνδύασαν τα δύο και έφτιαξαν το παγκράτιο, όπου επιτρέποντο λαβές και κτυπήματα. Το παγκράτιο ήταν το πιό άγριο άθλημα της Ελληνικής αρχαιότητας.

Στην εποχή μας ο συνδυασμός αθλημάτων γνωρίζει μία ιδιαίτερη άνθηση. Εμφανίστηκε μάλιστα και ένας τρίτος τρόπος συνδυασμού, που δεν τον είχαν σκεφτεί οι αρχαίοι, το άθλημα μέσα στο άθλημα. Αυτός ο τρόπος συνδυασμού πρωτοεμφανίστηκε με το δίαθλο, που συνδυάζει τη χιονοδρομία με τη σκοποβολή, έχει όμως μεγάλη ανάπτυξη τα τελευταία χρόνια με τα διάφορα τρίαθλα, που συνδυάζουν κολύμπι, δρόμο και ποδηλασία, χωρίς ενδιάμεση διακοπή.

Στο μεταξύ στην Ελλάδα η εφευρετικότητα στο συνδυασμό αθλημάτων συνεχίζει να παρουσιάζει καινούργιους συνδυασμούς προς υιοθέτηση. Την προηγούμενη βδομάδα εμφανίστηκε μία καινούργια πρόταση από τον χώρο του ερασιτεχνικού ποδοσφαίρου, όταν στον αγώνα ανάμεσα στον Κύκλωπα Κορίνθου και τον Φίλωνα Αρχαίων Κλεωνών έγινε η πρώτη επίδειξη του συνδυασμού ποδοσφαίρου και κίκ-μπόξιγκ. Πρόκειται γιά ένα άθλημα παράλληλου συνδυασμού στα πρότυπα του αρχαίου παγκράτιου. Εδώ ο παίκτης περιορίζεται στην χρήση λακτισμάτων, αλλά ενώ στο ποδόσφαιρο επιτρέπεται να κλωτσάει τη μπάλα αλλά όχι τους συμπαίκτες και στο κίκ-μπόξιγκ επιτρέπεται να κλωτσάει τους συμπαίκτες αλλά δεν έχει μπάλα, στο συνδυασμένο παιχνίδι επιτρέπεται να κλωτσάει και τη μπάλα και τους συμπαίκτες. Το νέο συνδυασμένο άθλημα αναφέρθηκε από την τηλεόραση ως «επεισόδια σε ποδοσφαιρικό αγώνα», αλλά θεωρώ ότι αυτός ο χαρακτηρισμός δείχνει έλλειψη φαντασίας. Εγώ θα πρότεινα να ονομασθεί το νέο άθλημα αρχαιοπρεπώς «πανλάκτιον», κατά το αρχαίο παγκράτιον.