Ο δρομέας

Πρόσφατα κάποιος καλός άνθρωπος φρόντισε να καθαριστεί το άγαλμα του δρομέα του Βαρώτσου έξω από το Χίλτον. Το έργο του Βαρώτσου, που εκφράζει τον αθλητικό δυναμισμό με γυάλινη καθαρότητα, είχε σχεδιαστεί από τον καλλιτέχνη γιά τη πλατεία Ομονοίας, αλλά ελέω έργων μετρό κατέληξε στη πλατεία της Μεγάλης του Γένους Σχολής απέναντι από το Χίλτον. Εκεί μάζεψε ένα αντιπροσωπευτικό δείγμα της Αθηναϊκής ατμόσφαιρας στις γυάλινες επιφάνειές του, μετατρεπόμενο με τα χρόνια σε μιά όρθια μουτζούρα – ένα πραγματικό οικολογικό χάππενιγκ.

Ελα όμως που έρχονται οι Ολυμπιακοί αγώνες και οι Αθάνατοι που θα καταλύσουν στο Χίλτον θα έχουν τον δρομέα φάτσα κάθε μέρα! Ετσι αποφασίστηκε ο καθαρισμός του. Επειδή αμφιβάλλω αν θα ξανακαθαριστεί το έργο τα επόμενα είκοσι χρόνια, σας συνιστώ να περάσετε μιά βόλτα να το δείτε τώρα, που μπορείτε χωρίς ιδιαίτερη φαντασία να διαπιστώσετε στο έργο την ζωντάνια και τον δυναμισμό του αθλητισμού.

Ο Βαρώτσος πάγωσε στο χρόνο ένα δρομέα την στιγμή της μέγιστης ταχύτητας, όταν ρίχνει τα χέρια πίσω και γέρνει όλος μπροστά γιά να κόψει το νήμα. Δεν παριστά τον δρομέα όπως είναι αλλά όπως φαίνεται στους θεατές· γρήγορος, πιό γρήγορος από το μάτι που τον βλέπει. Τόσο γρήγορος που δεν διακρίνεται καθαρά σαν άνθρωπος αλλά σαν κίνηση. Απεικόνισε τη κίνηση αυτή με παράλληλες πλάκες τζαμιού, που αστράφτοντας στον ήλιο τη μέρα – αλλά και στα φώτα της πόλης τη νύχτα – επιτείνουν την αίσθηση της κίνησης.

Προσέξτε όμως και κάτι ακόμα, ο δρομέας τρέχει πρός το Φάληρο. Οταν μετακινήθηκε το έργο από την Ομόνοια στη σημερινή του θέση ο Βαρώτσος δεν δέχτηκε να έχει οποιαδήποτε σχέση με τη μετακίνηση, θεωρώντας ότι το έργο είχε μελετηθεί γιά την πλατεία Ομονοίας και δεν έπρεπε να στηθεί αλλού. Δεν ξέρω ποιός αποφάσισε τον συγκεκριμένο προσανατολισμό του αγάλματος, φοβάμαι όμως ότι αποδείχτηκε προφητικός.

Στην Ολυμπιακή Αθήνα του 2004 ο αρχετυπικός δρομέας τρέχει να φύγει μακρυά. Τρέχει αντίθετα από τη κατεύθυνση που οδηγεί στο Ολυμπιακό Στάδιο στο Μαρούσι, προσπερνάει τρέχοντας την Ολυμπιακή οικογένεια στο Χίλτον, τρέχει πρός το Φάληρο, πρός τη θάλασσα, να πέσει μέσα, να κολυμπήσει, να φύγει μακρυά για να σωθεί. Τρέχει γιά να απαλλαγεί από την κακογουστιά και την οίηση των Ολυμπιακών διοργανωτών. Τρέχει γιά να προλάβει να μην δει τον εξευτελισμό του αθλητικού ιδεώδους. Θέλει να μην έχει σχέση με όσα γίνονται στο όνομά του από ανθρώπους που δεν μετέχουν και δεν μετείχαν ποτέ στη δική του προσπάθεια.

Ο δρομέας μας δεν έχει τη δυνατότητα να καταψηφίσει εκείνους που μας φόρτωσαν με όλα όσα τον ενοχλούν. Ετσι του μένει μοναδική λύση το τρέξιμο, αν και όσο και να τρέχει δεν γλιτώνει. Το καλοκαίρι θα είναι εδώ και θα τον θαυμάζουν άνθρωποι που δεν μπορούν να τον εκτιμήσουν.

Εμείς αντίθετα έχουμε μία ακόμα επιλογή πρίν αρχίσουμε να τρέχουμε, μπορούμε με την ψήφο μας να στείλουμε όσους μας φόρτωσαν με την Ολυμπιακή κακογουστιά τους από εκεί που ήρθαν.