Η ποδοσφαιροποίηση της πολιτικής

Αρθρο της Ελένης Αυλωνίτου στην Εφημερίδα “KONTRA NEWS“, 25 Μαρτίου 2018

Τα πρόσφατα επεισόδια στον αγώνα ΠΑΟΚ – ΑΕΚ έφεραν πάλι στο προσκήνιο ένα παλιό ερώτημα, πόσο καθορίζουν οι οπαδικές προτιμήσεις των φιλάθλων την ψήφο τους στις εκλογές; Είναι ένα θέμα που πάντα βαραίνει την περιρρέουσα ατμόσφαιρα του πρωταθλήματος, χωρίς όμως ποτέ να γίνεται αντικείμενο σοβαρής συζήτησης. Οι μεν ποδοσφαιρικοί παράγοντες το αφήνουν πάντα να κρέμεται σαν μιά αόριστη απειλή όταν διαπραγματεύονται με το κράτος, οι δε πολιτικοί το αντιπαρέρχονται, χωρίς όμως να πείθουν πάντα ότι δεν το υπολογίζουν. Το ερώτημα μπερδεύεται από το γεγονός ότι εύκολα συγχέεται η σημαντική φασαρία που μπορούν να κάνουν μερικές εκατοντάδες οργανωμένοι οπαδοί με την επίδραση που θα είχε στο εκλογικό αποτέλεσμα η μετακίνηση λίγων εκατοντάδων ψήφων.

Ετσι μάλλον θα πρέπει να ευχαριστήσουμε την ΠΑΕ Παναθηναϊκός, που μέσα από τις δικές της εσωτερικές αναταράξεις μας έδωσε το 2012 και το 2014 την ευκαιρία να μετρήσουμε επιτέλους στη κάλπη πόσο μετράει η οπαδική προτίμηση στην ψήφο. Στις βουλευτικές εκλογές του Ιουνίου 2012 το «Παναθηναϊκό Κίνημα» είχε κατάβει σε 38 από 56 εκλογικές περιφέρειες και έλαβε συνολικά 12.459 ψήφους ή 0,20 %. Στην έδρα του Παναθηναϊκού, την Α’ Αθηνών, έλαβε 620 ψήφους ή 0,22%. Σταγόνα στον ωκεανό αν πάμε ακόμα και με τις πιό συντηρητικές εκτιμήσεις, που θέλουν τους οπαδούς του Παναθηναϊκού να αριθμούν 1.900.000. Στις Ευρωεκλογές του 2014, που η ψήφος είναι πιό χαλαρή, το «Παναθηναϊκό Κίνημα» έλαβε σε όλη την επικράτεια 42.252 ψήφους ή 0,74%.

Πόσο σημαντικά είναι τα ποσοστά αυτά; Είναι αλήθεια ότι σε μία οριακή εκλογική αναμέτρηση το 0,20 % μπορεί να καθορίσει την έκβαση των εκλογών, αν και η μικρότερη απόσταση του πρώτου από το δεύτερο κόμμα μετά τη μεταπολίτευση ήταν 1,05% στις εκλογές του 2000. Πρέπει να λάβουμε ακόμα υπόψη ότι η οπαδική ψήφος της μιάς ομάδας εξουδετερώνει την οπαδική ψήφο της άλλης, τείνει δηλαδή να γίνει παιχνίδι μηδενικού αθροίσματος. Ετσι δύσκολα ένα κόμμα θα κερδίσει ή θα χάσει εθνικές εκλογές επειδή ευχαριστήθηκαν ή δυσαρεστήθηκαν οι οπαδοί μιάς ομάδας.

Η επίδραση των οπαδικών προτιμήσεων στους σταυρούς που θα πάρει ο κάθε βουλευτής στη περιφέρειά του μπορεί βέβαια να είναι μεγαλύτερη, αφού σε μία εκλογική περιφέρεια οι οπαδικές προτιμήσεις είναι πιό πολωμένες από τον εθνικό μέσο όρο. Ετσι θα υπάρξουν βουλευτές που θα νοιώσουν την ανάγκη να συνηγορήσουν γιά τα δίκαια της ομάδας τους, αλλά θα τους αντισταθμίσουν σε κάποιο βαθμό άλλοι βουλευτές του ίδιου κόμματος που γιά ανάλογους λόγους θα στηρίξουν κάποια αντίπαλη ομάδα. Εχουμε πάλι δηλαδή παιχνίδι μηδενικού αθροίσματος μεταξύ των βουλευτών.

Οσο πιό μικρό όμως κρίνεται από τους ψηφοφόρους το διακύβευμα των εκλογών, τόσο μεγαλύτερο ρόλο παίζει η οπαδική προτίμηση. Είδαμε πως η χαλαρότητα των Ευρωεκλογών τετραπλασίασε τη δύναμη της οπαδικής ψήφου του Παναθηναϊκού, αλλά το φαινόμενο γίνεται ακόμα πιό έντονο στις αυτοδιοικητικές εκλογές. Εκεί η τοπική ομάδα αποτελεί συχνά μείζον τοπικό θέμα, μερικές φορές αντίστοιχης βαρύτητας με τους ελευθερους χώρους και την λειτουργία των δημοτικών υπηρεσιών. Οπότε καταλήγω στο συμπέρασμα ότι η οπαδική ψήφος έχει σημαντική πολιτική βαρύτητα μόνο μερικές φορές στην τοπική αυτοδιοίκηση, έχει κάποια επίδραση στους σταυρούς των βουλευτών σε μερικές μόνο περιφέρειες και δεν επηρεάζει σημαντικά το εκλογικό αποτέλεσμα των βουλευτικών εκλογών.

Στο κάτω κάτω οι οπαδοί των ποδοσφαιρικών ομάδων είναι μία ακόμα ομάδα πολιτικής πίεσης, όπως είναι τόσες και τόσες άλλες κοινωνικές και επαγγελματικές ομάδες του πληθυσμού. Ολες αυτές οι συλλογικότητες έχουν το δικαίωμα πολιτικής έκφρασης. Η μόνη διαφορά των οπαδών είναι ότι νομίζουν ότι εκφράζουν όλο τον πληθυσμό που έχει την ίδια οπαδική προτίμηση, αν και οι αριθμοί τους διαψεύδουν.

Τι να κάνει λοιπόν μία κυβέρνηση που σέβεται το δικαίωμα πολιτικής έκφρασης όλων των δημοκρατικών πολιτών αλλά δεν δέχεται να γίνονται τα γήπεδα πεδία μαχών σε κάθε ντέρμπυ; Η μοναδική λύση που έχει είναι να εξυγειάνει την λειτουργία του πρωταθλήματος, ώστε να είναι και να φαίνεται καθαρό και μετά να εφαρμόζει ακριβοδίκαια τον νόμο γιά όλους. Οταν δεν θα υπάρχουν μεγάλοι αδικημένοι δεν δημιουργείται πρόσφορο έδαφος γιά να υπάρξουν και μεγάλοι βιαιοπραγούντες.

Ελένη Αυλωνίτου

Βουλευτής ΣΥΡΙΖΑ – Β’ Αθήνας