Σχολικό
Η Ματιά της Ελένης
Αρθρο της Ελένης Αυλωνίτου στην ΑΥΓΗ, 7 Οκτωβρίου 2001
Σχολικό
«Υποχρεώνουμε τους νέους μας να γυμνάζονται, όχι μόνον για να πρωτεύουν στους αγώνες (για όσους από αυτούς το επιδιώξουν), αλλά γιατί πιστεύουμε πως ένα μεγαλύτερο καλό βγαίνει από τούτο και για τους ίδιους και για τη πόλη». Ποιοί εμείς; Οχι βέβαια! Αυτά τα είπε ο Σόλωνας πρίν 25 αιώνες, δεν χρειάζεται να ανησυχεί το Υπουργείο Παιδείας, δεν το αφορούν.
Σήμερα το μάθημα της γυμναστικής είναι μιά αγγαρεία πρός διεκπεραίωση, και όντως διεκπεραιώνεται. Οταν δεν βρέχει. Γιατί είμαστε η μόνη χώρα στην Ευρωπαϊκή Ενωση στην οποία το μάθημα της γυμναστικής δεν γίνεται όταν βρέχει. Γιατί που να γίνει όταν βρέχει; Υπαίθρια; Φυσικά οχι. Στο κλειστό γυμναστήριο του σχολείου; Ποιό κλειστό γυμναστήριο; Εδώ δεν έχουμε αρκετές κλειστές αίθουσες γιά να γίνουν το «σοβαρά» μαθήματα, γιά κλειστά γυμναστήρια θα μιλάμε τώρα;
Και αυτό είναι το πρόβλημα. Η γυμναστική δεν θεωρείται «σοβαρό» μάθημα. Εδώ που τα λέμε δεν θεωρείται καν μάθημα. Είναι κάτι ανάμεσα στην ώρα του παιδιού, ένα παρατεταμένο διάλειμμα στο σχολικό πρόγραμμα και ένα αρχαίο έθιμο που αφού έτσι το βρήκαμε, έτσι πρέπει να το αφήσουμε. Και μάλιστα ακριβώς έτσι.
Η ρίζα του προβλήματος είναι παλιά, αν και μεταγενέστερη της εποχής του Σόλωνα. Από την ίδρυση του Ελληνικού κράτους το όνειρο του Ελληνα γιά τον εαυτό του και γιά τα παιδιά του ήταν, όπως το είχε θέσει ο Ροΐδης, «να ζώσι χωρίς να σκάπτωσι». Βασικό μέσο γιά να επιτευχθεί αυτός ο στόχος ήταν η εκπαίδευση. Γενιές Ελλήνων έλεγαν «Να μάθει το παιδί γράμματα να μη χρειάζεται να σκάβει», και ας μην είχαν διαβάσει τον Ροΐδη. Τους είχε διαβάσει αυτός. Μέσα σ’ αυτό το πνεύμα που να φτουρήσει η γυμναστική σαν μάθημα; Περισσότερο απ’ όλα τα μαθήματα η γυμναστική έφερνε κάπως προς το σκάψιμο, έμπαινε λοιπόν σε δεύτερη μοίρα. Αν μπορούσαν εκείνες οι γενιές να εκπαιδεύαν τα παιδιά τους σε απόλυτη ακινησία θα το έκαναν.
Σήμερα οι περισσότεροι Ελληνες δεν έχουν σκάψει ποτέ βιοποριστικά αλλά οι συνήθειες μένουν. Τι και αν σήμερα γνωρίζουμε ότι η αερόβια ικανότητα, που είναι ο σημαντικώτερος βιολογικός δείκτης υγείας, κορυφώνεται στη διάρκεια της εφηβείας; Τι και αν η επιστήμη δέχεται ότι η γυμναστική στη παιδική και εφηβική ηλικία προάγει την ανάπτυξη των νέων και τους δίνει συναισθηματική σταθερότητα, αυτοπεποίθηση, αυτονομία και κοινωνική προσαρμοστικότητα; Τι και αν έχει αποδειχθεί ότι οι μαθητές που γυμνάζονται πάνε καλύτερα και στα υπόλοιπα μαθήματα; Εμείς σταθεροί στις πατρογονικές παραδόσεις θέλουμε το σχολείο να παράγει πανσοφολογιώτατους.
Ισως να μας μπερδεύει ο Σόλωνας γιατί μιλάει τη γλώσσα της δικής του εποχής. Αν μίλαγε σήμερα μπορεί να το έλεγε πιό απλά: Η γυμναστική είναι μάθημα.
