Αμνοερίφια

Η Ματιά της Ελένης

Αρθρο της Ελένης Αυλωνίτου στην ΑΥΓΗ, 5 Δεκεμβρίου 2004

Αμνοερίφια

Τι είναι λοιπόν τα συμπληρώματα διατροφής; Πρακτικά αυτή τη στιγμή μπορούμε να πούμε ότι συμπλήρωμα διατροφής είναι κάθε στερεό ή υγρό μίγμα ουσιών που λαμβάνεται από το στόμα και που ο κατασκευαστής του αποφάσισε να το χαρακτηρίσει με αυτό το όνομα. Σε όλα τα κράτη, μα κυρίως στις αναπτυγμένες χώρες, υπάρχουν ρυθμιστικοί οργανισμοί και νομοθετική πρόβλεψη και γιά τα φάρμακα και γιά τα τρόφιμα. Ανάμεσα όμως στα φάρμακα και στα τρόφιμα υπάρχει μία βαθιά χαραμάδα, μέσα στην οποία ζουν τα συμπληρώματα διατροφής.

Στα φάρμακα οι ρυθμίσεις είναι σφιχτές. Γιά να εγκριθεί ένα φάρμακο πρέπει να αποδειχθεί η θεραπευτική του αποτελεσματικότητα και η ασφάλειά του. Οποιο φάρμακο δεν επιτρέπεται ρητά, απαγορεύεται. Στα τρόφιμα οι ρυθμίσεις είναι πολύ πιό χαλαρές. Η προέλευση των τροφίμων είναι φυσική, συνήθως μετά από κάποια κατεργασία. Ο νόμος ορίζει τι είναι το κάθε τρόφιμο, ορίζει τι δεν επιτρέπεται να περιέχει και ορίζει περιοριστικά τα επιτρεπόμενα πρόσθετα και συντηρητικά. Τα συμπληρώματα διατροφής δεν ανήκουν σε καμμία από αυτές τις δύο κατηγορίες. Ετσι στη πράξη στα συμπληρώματα διατροφής συνυπάρχουν απαραίτητα, χρήσιμα, άχρηστα και επιβλαβή συστατικά. Στο χώρο των συμπληρωμάτων διατροφής λοιπον είναι επιτακτική η ανάγκη να χωριστούν οι αμνοί από τα ερίφια.

Η Ευρωπαϊκή Ενωση ξεκίνησε μία προσπάθεια να βάλει κάποια τάξη σε αυτό το χάος με την οδηγία 2002/46. Η οδηγία αυτή αφορά μόνο τα βασικά συμπληρώματα, δηλαδή βιταμίνες, μέταλλα και ιχνοστοιχεία, και μπαίνει σε εφαρμογή σταδιακά. Η οδηγία προβλέπει ακριβώς ποιές ουσίες των κατηγοριών αυτών επιτρέπεται να περιέχονται στα συμπληρώματα διατροφής, που με την οδηγία αντιμετωπίζονται ως τρόφιμα με κάποιους ειδικούς περιορισμούς και με συνιστώμενη δοσολογία. Προβλέπεται να υπάρχουν ανώτατες και κατώτατες περιεκτικότητες σε κάθε επιτρεπόμενο συστατικό, αυτές όμως δεν περιέχονται στην κυρίως οδηγία αλλά καθορίζονται με μεταγενέστερη διαδικασία, που βρίσκεται σε εξέλιξη. Προβλέπεται ακόμα στο μέλλον η επέκταση του ελέγχου και σε άλλες ουσίες που κυκλοφορούν ως συμπληρώματα διατροφής, ενώ μέχρι τότε η ρύθμιση των ουσιών αυτών αφήνεται στην εθνική νομοθεσία των κρατών μελών.

Το χαριτωμένο με τις ρυθμίσεις αυτές είναι ότι επιτρέπεται σήμερα να κυκλοφορούν σκευάσματα μικτά, δηλαδή με ουσίες υποκείμενες στην οδηγία και ουσίες μη υποκείμενες, μέσα στο ίδιο χάπι. Γιά τις βιταμίνες και τα ανόργανα στοιχεία ισχύει ότι προβλέπει η οδηγία, ενώ γιά τα υπόλοιπα ισχύει ότι προβλέπει ο εθνικός νομοθέτης, που μπορεί και να μην προβλέπει τίποτα! Ετσι η προσπάθεια της Ευρωπαϊκής Ενωσης μοιάζει με γιαπί. Μπορεί κάποτε να ολοκληρωθεί, σήμερα όμως μπάζει από παντού.

Με την υπαγωγή των συμληρωμάτων διατροφής στα τρόφιμα, έστω και ειδικού τύπου, δεν χρειάζεται προέγκριση γιά τη κυκλοφορία τους. Προβλέπεται μονάχα η γνωστοποίηση της κυκλοφορίας του προϊόντος και της σήμανσής του στην αρμόδια κρατική αρχή, που στην Ελλάδα είναι ο ΕΟΦ. Η έκταση και αποτελεσματικότητα των ελέγχων που θα κάνει από εκεί και πέρα ο ΕΟΦ είναι δικό του θέμα. Με το προ της οδηγίας καθεστώς τα ίδια περίπου ίσχυαν, αφού τα προβλήματα με τα συμπληρώματα διατροφής δεν εντοπίζονται τόσο στις βιταμίνες και στα ανόργανα στοιχεία που ρυθμίζει η οδηγία, όσο στα υπόλοιπα συστατικά που καταφέρνουν να τρυπώνουν εκεί μέσα. Οι αμνοί συνεχίζουν να συγχρωτίζονται με τα ερίφια, μονάχα που τώρα ορισμένοι αμνοί υποχρεούνται να φοράνε διακριτική κονκάρδα!