Μαθητευόμενοι Δρυϊδες

Το πρόβλημα του ντόπιγκ στην εποχή μας δεν είναι απόρροια των κακών προθέσεων των παραγόντων του αθλητισμού. Οι κακές προθέσεις υπήρχαν πάντα. Το πρόβλημα βρίσκεται στο γεγονός ότι τα τελευταία τριάντα χρόνια η ιατρική επιστήμη έδωσε στις κακές προθέσεις αποτελεσματικά μέσα γιά να πραγματοποιήσουν όσα παλιά συναντούσαμε μονάχα στα παραμύθια.

Ως πρίν λίγες δεκαετίες η λειτουργία του ανθρώπινου σώματος παρέμενε ένα μυστήριο. Η ιατρική επιστήμη το εξέταζε μακροσκοπικά και μικροσκοπικά, δεν ήξερε όμως πραγματικά πως δουλεύει. Εφ’ όσον δεν ήξερε πως δουλεύει, δεν μπορούσε να κάνει και πολλά γιά να τροποποιήσει τη λειτουργία του. Στις συνθήκες αυτές ο αθλητισμός είχε αντικείμενο το τι μπορεί να κάνει αυτός ο άγνωστος οργανισμός όταν ήταν απόλυτα υγιής και στα καλύτερά του. Βασικό μέσο βελτίωσης της αθλητικής επίδοσης ήταν η προπόνηση. Η αθλητική τεχνική επιδέχετο βελτιώσεις, αυτές όμως ήσαν μονάχα εμπειρικές. Ματζούνια κυκλοφορούσαν πάντα, δεν δούλευαν όμως οπότε δεν υπήρχε θέμα

Μετά ήρθε η βιοχημεία και η μοριακή βιολογία – η ιατρική στο μοριακό επίπεδο. Σιγά σιγά τα διάφορα απροσδιόριστα “νοσογόνα αίτια” και οι διάφορες μυστηριώδεις “ιδιοσυγκρασίες” απέκτησαν όνομα. Μεγάλο όνομα και ακατανόητο γιά τον περισσότερο κόσμο, σαφέστατο όμως και απόλυτα διαφωτιστικό γιά τους ειδικούς. Μαζί με τη γνώση ήρθε και η ικανότητα επίδρασης στον ανθρώπινο οργανισμό. Παλιά γιά να βρεί ένας γιατρός κάποιο καινούργιο φάρμακο γιά μία ασθένεια, δοκίμαζε διάφορες ουσίες και κατέγραφε τα παρατηρούμενα αποτελέσματα. Σήμερα μελετά την εμπλεκόμενη μοριακή διαδικασία και προσπαθεί να σχεδιάσει ένα μόριο που να την μεταβάλλει προς την επιθυμητή κατεύθυνση θεραπείας.

Είναι στην ανθρώπινη φύση. Μόλις μάθεις πως δουλεύει κάτι θέλεις να το βελτιώσεις. Εδώ συνάντησε η βιοχημεία και η μοριακή βιολογία τον αθλητισμό. Αν γιά τον αθλητή το ερώτημα είναι “πως μπορώ να τρέξω πιό γρήγορα”, γιά τον επιστήμονα το ερώτημα είναι “πόσο γρήγορα μπορεί να τρέξει ένας άνθρωπος”. Συγκλονιστικό ερώτημα, ιδίως όταν έχεις τόσα πρόθυμα πειραματόζωα υψηλού επιπέδου και τόσο γενναιόδωρη χρηματοδότηση.

Το πάρα πολύ μεγάλο πρόβλημα στην υπόθεση αυτή βρίσκεται στο γεγονός ότι η ιατρική γνώση στην εποχή μας βρίσκεται στη μέση μιάς φάσης ανάπτυξης τεραστίων διαστάσεων. Το πλήθος των διαθέσιμων ιατρικών γνώσεων, ιδίως στο μοριακό επίπεδο, αυξάνεται κάθε χρόνο πέρα από κάθε προσδοκία. Βρισκόμαστε όμως στη φάση εκείνη που κάθε ανακάλυψη δημιουργεί καινούργια ερωτήματα. Σήμερα η ιατρική μπορεί να κάνει πολλά και πανάκριβα μικρά θαύματα, δεν μπορεί όμως να αποφύγει παρενέργειες που δεν είναι αποδεκτές όταν πρόκειται γιά έναν νέο και υγιή άνθρωπο. Στόχος της έρευνας όμως είναι να πετύχει το ένα θαύμα, το μεγάλο, την άμεση επίδραση στο DNA του ανθρώπου. Στόχος είναι η εφαρμόσιμη και χωρίς παρενέργειες γονιδιακή θεραπεία.

Κάποτε θα ολοκληρωθεί η μεγάλη ιατρική επανάσταση της μοριακής βιολογίας. Ισως τότε να ζούμε όλοι 130 χρόνια, να τρέχουμε πιό γρήγορα από τον Κεντέρη, να πηδάμε πιό μακρυά από τη Δεβετζή, να ρίχνουμε το ακόντιο πιό μακρυά από τον Γκατσιούδη. Ισως όχι. Ισως τότε να μην έχει πιά νόημα ο αθλητισμός, ίσως και να έχει. Μέχρι τότε όμως η καταπολέμηση του ντόπιγκ δεν θα πάψει να είναι το βασικό πρόβλημα του αθλητισμού, με το οποίο θα συνεχίσουμε την άλλη βδομάδα.