Το θέμα
Η Ματιά της Ελένης
Αρθρο της Ελένης Αυλωνίτου στην ΑΥΓΗ, 7 Μαρτίου 2004
Το θέμα
Ανάμεσα στη κυβερνητική πρακτική γιά τον αθλητισμό και στην αντίληψη των ανθρώπων του αθλητισμού γιά τον αθλητισμό υπάρχει κατά βάση μία μόνο διαφορά, δεν συμφωνούν μεταξύ τους γιά το ακριβές περιεχόμενο της λέξης «αθλητισμός». Γιά την κυβέρνηση, αλλά και γιά όλες τις προηγούμενες κυβερνήσεις μετά τη μεταπολίτευση, συμπεριλαμβανομένων των κυβερνήσεων της Νέας Δημοκρατίας, ο αθλητισμός είναι δραστηριότητα που περιλαμβάνεται στα δημόσια θεάματα. Εχουν υϊοθετήσει ουσιαστικά το Ρωμαϊκό πρότυπο του αθλητισμού, το πρότυπο που εκφράστηκε στο Κολοσσαίο, με μονομάχους και άγρια θηρία να διασκεδάζουν τη μιζέρια του πλήθους.
Στο πρότυπο αυτό σημασία έχουν οι κάθε είδους διοργανωτές, χρηματοδότες και λοιποί «πλουτίσαντες από τα δημόσια έργα», ενώ οι αθλητές αντιμετωπίζονται περίπου ως επίλεκτοι τίγρεις και λέοντες, πολύτιμοι αλλά αναλώσιμοι. Το πλήθος αντιμετωπίζεται ως πλήθος, όγκος ανθρώπων στις κερκίδες και στους καναπέδες που πρέπει να χαίρεται που βρίσκεται εκεί και να ζητωκραυγάζει ενθουσιωδώς μετέχοντας στα δρώμενα διά αντιπροσώπου.
Οι άνθρωποι του αθλητισμού αντίθετα βλέπουν τα πράγματα κάπως διαφορετικά, κυρίως γιατί οι ίδιοι συμμετέχουν αυτοπροσώπως στα δρώμενα. Βρίσκονται πιό κοντά στο Ελληνικό πρότυπο του αθλητισμού, το πρότυπο που εκφράστηκε στα γυμναστήρια των Ελληνικών πόλεων, όπου πήγαιναν οι νέοι γιά να γυμναστούν. Στην Ελλάδα ο αθλητισμός ήταν κάτι που έκαναν οι πολίτες. Στή Ρώμη ο αθλητισμός εξελίχτηκε σε κάτι που παρακολουθούσαν οι υπήκοοι.
Θα πει όμως κανείς ότι είναι φυσικό η άθληση των πολιτών να γεννά θέαμα, οπότε είναι φυσικό το θέαμα αυτό να έχει ζήτηση. Σωστά, υπάρχει όμως μία λεπτή γραμμή που χωρίζει την άθληση που γεννά θέαμα από το θέαμα που έχει σαν πρόφαση μόνο την άθληση. Οι Ελληνικές κυβερνήσεις και των δύο μεγάλων κομμάτων έχουν περάσει συνειδητά προ πολλού τη γραμμή αυτή.
Νοιάζονται πολύ γιά τη βιτρίνα του Ελληνικού αθλητισμού, αλλά δεν νοιάζονται γιά την άθληση των Ελλήνων. Επιζητούν την εύνοια των σύγχρονων ομίλων μονομάχων, που σήμερα λέγονται ΠΑΕ, δεν ενδιαφέρονται όμως αν οι νέοι δεν έχουν χώρους να γυμναστούν. Ψάχνουν τρόπους να στηρίξουν τις ΠΑΕ στην απόκτηση δυνατών λεόντων και τίγρεων γιά τα καινούργια Κολοσσαία, δεν ενδιαφέρονται όμως να δώσουν στους νέους την ευκαιρία να γίνουν αθλούμενοι και όχι απλά φίλαθλοι.
Το Ελληνικό πρότυπο του αθλητισμού ήθελε να φτιάχνει πολίτες. Εβαζε τους νέους να αυτενεργούν γιατί τους ήθελε ανεξάρτητες προσωπικότητες. Το Ρωμαϊκό πρότυπο ήθελε ευπειθείς υπηκόους. Εδινε άρτον και θεάματα γιά να έχει την ησυχία του. Στη σύγχρονη Ελλάδα όλοι ομοφωνούν στο Ελληνικό πρότυπο, συνενεργούν όμως ολοένα και περισσότερο προς το Ρωμαϊκό.
Πολίτες ή υπήκοοι λοιπόν; Το ερώτημα δεν τίθεται μονάχα στον χώρο του αθλητισμού, αν και ο τρόπος με τον οποίο αντιμετωπίζει μιά κυβέρνηση τον χώρο του αθλητισμού δείχνει συχνά το πως αντιμετωπίζει γενικά τους πολίτες. Η Αριστερά έβλεπε πάντα τον αθλητισμό σαν χώρο συμμετοχής πάνω απόλα, όπως έβλεπε και όλες τις δραστηριότητες της κοινωνίας σαν δραστηριότητες συμμετοχής των πολιτών. Πολίτες ή υπήκοοι. Σήμερα με την ψήφο μας έχουμε την ευκαιρία να διαλέξουμε να είμαστε πολίτες, ψηφίζοντας τον Συνασπισμό Ριζοσπαστικής Αριστεράς.