Εγινε Λούης

Η Ματιά της Ελένης

Αρθρο της Ελένης Αυλωνίτου στην ΑΥΓΗ, 20 Απριλίου 2003

Εγινε Λούης

Πρίν λίγες μέρες στον Μαραθώνιο του Λονδίνου η Πόλα Ράντκλιφ, 29 χρονών και κάτοχος του παγκόσμιου ρεκόρ γυναικών στον Μαραθώνιο έσπασε το παλιό ρεκόρ της, που ήταν 2 ώρες 17’ 18” και πέτυχε το απρόσμενο 2 ώρες 15’ 25”. Γιατί απρόσμενο; Γιατί πλησίασε το αντίστοιχο αντρικό παγκόσμιο ρεκόρ πέρα από τις νόρμες. Γιά να καταλάβετε τι σημαίνει το ρεκόρ της Ράντκλιφ, με αυτή την επίδοση θα κέρδιζε πέρυσι το πανελλήνιο πρωτάθλημα ανδρών στον Μαραθώνιο, ενώ το 1896 θα είχε αφήσει τον Σπύρο Λούη 43 λεπτά πίσω!

Συνήθως τα γυναικεία ρεκόρ στούς δρόμους βρίσκονται 10-12% πίσω από τα αντίστοιχα αντρικά, σε αποστάσεις βέβαια που βρίσκονται στο γυναικείο Ολυμπιακό πρόγραμμα αρκετά χρόνια, ώστε να συγκεντρωθούν σε αυτά οι προσπάθειες αρκετών ταλαντούχων αθλητριών και να πλησιάσουν οι αθλητικές επιδόσεις το μέγιστο των φυσικών δυνατοτήτων. Στα άλματα οι γυναικείες επιδόσεις είναι 15% πίσω από τις αντρικές, ενώ στις ρίψεις η αντρική υπεροχή είναι συντριπτική.

Από τις νόρμες αυτές, που τις υπαγορεύει η βιολογία, μία μόνο αθλήτρια είχε ξεφύγει. Ακόμα και σήμερα στα 100 μέτρα το ρεκόρ που είχε κάνει το 1988 η Φλόρενς Γκρίφιθ Τζόϊνερ είναι μονάχα 7.26% πιό αργό από το σημερινό παγκόσμιο ρεκόρ ανδρών που έκανε το 2002 ο Τιμ Μοντγκόμερυ. Την εποχή που έγινε το ρεκόρ της Τζόϊνερ ήταν μονάχα 5.96% πίσω από το αντρικό. Ρεκόρ αναβολικών που στοίχισε στην αθλήτρια τη ζωή της σε ηλικία μόλις 38 ετών.

Στον Μαραθώνιο όμως τα πράγματα είναι διαφορετικά. Το 1978 η γυναικεία επίδοση στον Μαραθώνιο ήταν 17% πιό αργή από την αντίστοιχη αντρική εκείνης της εποχής. Το 1984 ο Μαραθώνιος γυναικών μπήκε στο κανονικό Ολυμπιακό πρόγραμμα και εκείνη τη χρονιά η γυναικεία επίδοση έφτασε να είναι 11% πιό αργή από την αντρική. Σε αντίθεση με τις μικρές αποστάσεις όπου μετράει η δύναμη ο Μαραθώνιος θέλει αντοχή. Την δύναμη τη δίνει ο μυϊκός όγκος και τον μυϊκό όγκο τον δίνει η τεστοστερόνη, η αντρική ορμόνη φύλου. Αντίθετα η αντοχή έχει άλλους μηχανισμούς. Εδώ χρειάζεται μεγάλος αριθμός ερυθρών αιμοσφαιρίων γιά να μεταφέρεται στους μύες περισσότερο οξυγόνο. Οι άντρες έχουν πάλι κάποιο πλεονέκτημα εδώ, πάλι από την τεστοστερόνη, αλλά στην αντοχή το αντρικό πλεονέκτημα είναι μικρότερο. Εδώ και αρκετά χρόνια υπάρχουν ειδικοί που ισχυρίζονται ότι η γυναικεία επίδοση στις πολύ μεγάλες αποστάσεις έχει μεγάλα περιθώρια βελτίωσης, ήρθε τώρα η Ράντκλιφ να τους επιβεβαιώσει.

Ολα τα παγκόσμια ρεκόρ γυναικών στους δρόμους στις αποστάσεις μέχρι τα 800 μέτρα έγιναν πρίν τη πτώση του τείχους του Βερολίνου. Την εποχή του υπαρκτού αθλητισμού οι γυναικείες επιδόσεις έφτασαν και ξεπέρασαν τα φυσικά όρια της γυναίκας. Τα κατοπινά χρόνια οι «σπεσιαλίστες» της Ανατολικής Γερμανίας βρήκαν δουλειά στη Κίνα, όπου μέχρι το 1997 σημειώθηκαν τα παγκόσμια ρεκόρ στις αποστάσεις 1.500 – 10.000 μέτρων που ισχύουν σήμερα. Από τότε μόνο στον Μαραθώνιο είχαμε βελτίωση του παγκόσμιου ρεκόρ γυναικών και μάλιστα όχι μία φορά αλλά έξι, από τέσσερεις διαφορετικές αθλήτριες. Ετσι φαίνεται ότι τα πραγματικά γυναικεία όρια στον Μαραθώνιο δεν τα φτάσαμε ακόμα.