Τι αστυνομία θέλει η αριστερά;
Τι αστυνομία θέλει η αριστερά;
Αρθρο της Ελένης Αυλωνίτου στο περιοδικό “Νέα Αστυνομία“, Οκτώβριος 2015
Το ερώτημα αυτό έχει έρθει στα χείλη και στο νού πολλών τους τελευταίους μήνες, καθώς η πρώτη εκλεγμένη κυβέρνηση με κορμό τον ΣΥΡΙΖΑ δίνει έμπρακτα το στίγμα της πολιτικής της στο κρίσιμο ζήτημα της καθημερινής αστυνόμευσης. Παραδοσιακά η αριστερά υπήρξε πάντοτε λαλίσταστη απαντώντας το αντίθετο ερώτημα, δηλαδή “τι αστυνομία δεν θέλει η αριστερά”, αλλά δεν γίνεται να ασκείς διακυβέρνηση γιά περισότερο από λίγα εικοσιτετράωρα αν ξέρεις μoνάχα το τι δεν θέλεις. Οι πρώτες αντιδράσεις μέσα από τον ίδιο τον ΣΥΡΙΖΑ γιά τα θέματα της ασκούμενης πολιτικής στον τομέα της αστυνόμευσης δείχνουν ότι, αρκετά στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ δεν ήσαν ψυχολογικά έτοιμα να αναλάβουν την ευθύνη άσκησης πολιτικής στο συγκεκριμένο τομέα, αλλά οι ενέργειες του αρμόδιου Υπουργού και του Πρωθυπουργού δείχνουν ότι, στη κορυφή, η κυβέρνηση ήταν έτοιμη.
Δεν είναι λίγοι εκείνοι που θα αποδώσουν σε ιστορικούς λόγους τη ψυχολογική αυτή ευαισθησία, αλλά το πραγματικό ζήτημα πάει πολύ πιό βαθιά. Σε μιά συγκροτημένη πολιτεία το κράτος επιβάλλεται να έχει το μονοπώλιο άσκησης βίας. Σε μιά δημοκρατική πολιτεία το κράτος, αφού εξασφαλίσει αυτό το μονοπώλιο, πρέπει να το ασκεί όσο πιό λίγο γίνεται και όσο πιό ελαφριά γίνεται. Ανάμεσα στα όρια αυτά ξεφυτρώνουν πάντα τα προβλήματα γιά τον χαρακτήρα της αστυνομίας που θέλουμε, αφού η αστυνομία επιφορτίζεται με την άσκηση του συγκεκριμένου κρατικού μονοπωλίου βίας σε καθημερινή βάση. Υπήρξαν στο παρελθόν Υπουργοί Δημόσιας Τάξης που θεωρούσαν ότι η αστυνομία πρέπει να προκαλεί σε όλους φόβο, γιά να εξασφαλίζει έτσι την αποτροπή – απέτυχαν. Υπήρξαν Υπουργοί που θεωρούσαν ότι η αστυνομία μπορεί να ελέγχει αποτελεσματικά τη λαϊκή δυσαρέσκεια που προκαλούσε η εκάστοτε ασκούμενη πολιτική της κυβέρνησης – επίσης απέτυχαν. Υπήρξαν τέλος Υπουργοί που θεώρησαν ότι ο τεχνικός εκσυγχρονισμός και η δημοκρατική λειτουργία της αστυνομίας θα δώσει τη λύση – αυτοί έφεραν καλύτερα αποτελέσματα, αλλά είναι χαρακτηριστικό ότι το σύστημα οπισθοδρόμησε μόλις αποχώρησαν.
Πως λοιπόν θα εξασφαλιστεί η αποτελεσματική και δημοκρατική αστυνόμευση, με σεβασμό στα δικαιώματα του πολίτη; Που θα βρεθεί η χρυσή τομή ανάμεσα στη προστασία του πολίτη από το έγκλημα και τον σεβασμό του πολίτη ως ελεύθερης προσωπικότητας; Η δημοκρατική αστυνόμευση που θέλει η αριστερά πρέπει να εξασφαλίζει τους εξής συγκεκριμένους όρους:
- Η αστυνομία πρέπει να σέβεται τον πολίτη, δεν πρέπει να λειτουργεί εκφοβιστικά προς τον πολίτη.
- Η αστυνομία οφείλει να προστατεύει τον πολίτη, όχι μόνο από το έγκλημα, αλλά και από την αστυνομική υπερβολή.
- Η αστυνομία δεν πρέπει να κάνει τα στραβά μάτια στη παραβατικότητα, αφήνοντας τον πολίτη απροστάτευτο.
- Η αστυνομία δεν πρέπει να έχει πολιτικό ρόλο.
- Η αστυνομία πρέπει να έχει υψηλό επίπεδο εκπαίδευσης, τεχνικής και νομικής, ώστε να μην μπαίνει στον πειρασμό άσκησης υπέρμετρης βίας λόγω αίσθησης αδυναμίας.
- Τέλος οι αστυνομικοί πρέπει να εξασφαλίζουν ένα αξιοπρεπές επίπεδο διαβίωσης από τον μισθό τους.
Δύσκολο; Πράγματι είναι δύσκολο. Κανείς ποτέ δεν είπε ότι η δουλειά του αστυνομικού είναι εύκολη. Είναι όμως κρίσιμη γιά τη λειτουργίας μιάς δημοκρατικά ευνομούμενης πολιτείας, που ήταν και παραμένει το όραμα της αριστεράς.
Ελένη Αυλωνίτου
Βουλευτής Β’ Αθήνας – ΣΥΡΙΖΑ
