Ποδόσφαιρο σάλας – μεγιστοποίηση απόδοσης αθλητών.

Ομιλία της Ελένης Αυλωνίτου στο 10⁰ Πανελλήνιο Συνέδριο Πτυχιούχων Φυσικής Αγωγής με θέμα 

“Ποδόσφαιρο σάλας – μεγιστοποίηση απόδοσης αθλητών”

ΟΑΚΑ, 27 – 29 Απριλίου 2007

---

 

Το φουτσάλ ή μίνι ποδόσφαιρο ή ποδόσφαιρο σάλας είναι αυτό που παίζεται στα κατασκευασμένα ειδικά γήπεδα γι’ αυτό το σκοπό, διαστάσεων πέντε επί πέντε, αφού αλάνες δεν υπάρχουν πιά στις τσιμεντένιες πόλεις που καταφέραμε να ζούμε και τώρα αναγκαζόμαστε να ψάχνουμε για λίγο χώρο, όχι μόνο για να περπατήσουμε, αλλά και για να σταθούμε!

Εκεί στο μίνι διαστάσεων γήπεδο κάθε φανατικός του ποδοσφαίρου, που ξέρει ή δεν ξέρει τεχνικά πως κλωτσάνε τη μπάλλα, προσπαθεί να αθληθεί, αλλά υπάρχουν και ποδοσφαιριστές διεθνώς αναγνωρισμένοι που έκαναν τα πρώτα βήματά τους με τη μπάλλα σ’ αυτά τα 5χ5 γήπεδα, ή αφότου ήσαν γνωστοί έπαιξαν ποδόσφαιρο και σε τέτοιους χώρους για να διαφημίσουν το ποδόσφαιρο στα γήπεδο αυτά.

Πράγματι, όταν παίκτες υψηλού επιπέδου παίζουν στο γήπεδο 5Χ5, το ποδόσφαιρο γίνεται πολύ θεαματικό και κρατάει συνεχώς ψηλά το ενδιαφέρον του κοινού. Γενικά, οι παίκτες με καλή φυσική κατάσταση και καλή τεχνική έχουν μεγάλο πλεονέκτημα στο μικρό γήπεδο.

Πως μπορούμε λοιπόν να μεγιστοποιήσουμε την απόδοση των παιδιών που ασχολούνται με το μίνι ποδόσφαιρο, το γνωστό σε όλους πλέον φουτσάλ; Για να απαντήσουμε λοιπόν ποιός τύπος προπόνησης απαιτείται στο άθλημα, θα πρέπει να διερευνήσουμε τις ενεργειακές απαιτήσεις αυτού του τύπου αθλητικής δραστηριότητας.

Γενικά οι βασικοί παράγοντες της αθλητικής απόδοσης είναι:

• η τεχνική
• η ψυχολογική ετοιμότητα
• η φυσική κατάσταση

Στη διαμόρφωση των παραπάνω παραγόντων καθοριστικό επίσης ρόλο παίζουν:

1. η κληρονομικότητα
2. η ηλικία
3. η διατροφή
4. η σύνθεση του σώματος (ποσοστά λίπους και μυϊκής μάζας)
5. οι διάφοροι τραυματισμοί και ασθένειες
6. το αγωνιστικό και κοινωνικό περιβάλλον του αθλητή.

Οσον αφορά τους βασικούς παράγοντες της απόδοσης η μεν τεχνική διδάσκεται, αλλά εξαρτάται κατά πολύ από το σωματότυπο και την μυϊκή συναρμογή του ατόμου, έχει δε να κάνει με αυτό που θεωρούμε «ταλέντο» ή χαρισματικό άτομο για το συγκεκριμένο άθλημα, για παράδειγμα είναι καλός πασαδόρος.

Η ψυχολογία έχει να κάνει με την ιδιαίτερη ιδιοσυγκρασία του ατόμου, αλλά και με την εμπειρία που αποκτά καθημερινά στη προπόνηση και τον αγώνα.

Με την προπόνηση προσπαθούμε περισσότερο να επιδράσουμε και να βελτιώσουμε τη φυσική κατάσταση του αθλητή, αν και κάποιοι προπονητές επικεντρώνονται πολύ περισσότερο στην τεχνική, την τακτική και τη στρατηγική του αγώνα, παραμελώντας τις απαιτήσεις της φυσικής κατάστασης, όπου μπορούμε να παρέμβουμε επηρεάζοντας τα μέγιστα την απόδοση των παικτών.

Η συχνότητα των αγωνιστικών υποχρεώσεων και οι αλλαγές του ρόλου των παικτών καθιστούν τη βελτίωση της φυσικής κατάστασης των παικτών επιβεβλημένη. Η πρόκληση για τους προπονητές είναι να μπορούν οι παίκτες τους να ανταποκριθούν στις απαιτήσεις της φυσικής κατάστασης που επιβάλλει το άθλημα, χωρίς να θυσιάσουν το χρόνο προπόνησης για το στυλ και τη τεχνική που κάνει και το άθλημα μοναδικό!

Ως φυσική κατάσταση ορίζεται η φυσιολογική ετοιμότητα του οργανισμού, δηλαδή τα ενεργειακά του αποθέματα ή τα καύσιμα που διαθέτει, ώστε ο οργανισμός να προσαρμοσθεί το ταχύτερο δυνατόν στις απαιτήσεις που του θέτει η εκτέλεση ενός συγκεκριμένου μυϊκού έργου.

Η βελτίωση της φυσικής κατάστασης έχει να κάνει με λειτουργικές προσαρμογές που συμβαίνουν στον οργανισμό του αθλητή ως αποτέλεσμα της προπόνησης, είναι δε είναι εξειδικευμένες στην προπόνηση που κάνει το άτομο για το συγκεκριμένο άθλημα και λαμβάνουν χώρα τον χρόνο κατά τον οποίον το σώμα ξεκουράζεται (μεταξύ των προπονήσεων).

Η φυσική κατάσταση δεν έχει να κάνει με μία μόνο φυσιολογική ικανότητα αλλά περιλαμβάνει βελτιώσεις σε ξεχωριστά ή συνδυασμένα στοιχεία φυσιολογικών παραμέτρων όπως:

• καρδιοαναπνευστική αντοχή
• μυϊκή ισχύς (δύναμη χ ταχύτητα),
• μυϊκή αντοχή και δύναμη
• νευρομυϊκή συναρμογή
• ευλυγισία
• σωματική σύνθεση (% μυϊκής μάζας έναντι % σωματικού λίπους).

Το ποδόσφαιρο είναι μεικτό άθλημα από φυσιολογικής πλευράς, καθώς συνδυάζει επαναλαμβανόμενα μέγιστα sprints με ενδιάμεσο τρέξιμο μέτριας έντασης. Συγχρόνως, απαιτεί υψηλή διανοητική λειτουργία, συγχρονισμό κινήσεων στη δεξιοτεχνία του ελέγχου της μπάλλας και ακρίβεια της πάσας κάτω από τη πίεση του αντιπάλου και την κίνηση του συμπαίκτη.

Με αυτά τα δεδομένα το ποδόσφαιρο μπορεί να χαρακτηρισθεί «επαναλαμβανόμενη άσκηση υψηλής έντασης» και όσο πιο υψηλό είναι το επίπεδο της της ομάδας (παίζει σε μεγαλύτερη κατηγορία), τόσο η ένταση είναι υψηλότερη. Δηλαδή, οι υψηλού επιπέδου παίκτες διανύουν μεγαλύτερα διαστήματα «sprinting» και αναπτύσσουν υψηλότερη μέγιστη ταχύτητα κατά τη διάρκεια αυτών των προσπαθειών. Στο φουτσάλ, εκ των πραγμάτων, όλα τα παραπάνω δεδομένα συμπυκνώνονται, με αποτέλεσμα η ένταση να διατηρείται συνεχώς σε υψηλότερο επίπεδο από το ποδόσφαιρο, αφού και η διάρκεια του παιχνιδιού είναι πολύ μικρότερη του ποδοσφαίρου.

Αποτελεί ενδιαφέρουσα παρατήρηση ότι η κύρια διαφορά που χαρακτηρίζει τους παίκτες διαφορετικού επιπέδου στο ποδόσφαιρο είναι:

• ποσοστό της συνολικής απόστασης που καλύπτεται με γρήγορη ταχύτητα 

• οι απόλυτες τιμές της μέγιστης ταχύτητας κατά τη διάρκεια του παιχνιδιού.

Ως εκ τούτου λοιπόν, όταν τα επαναληπτικά διαστήματα γρήγορου σπριντ μεταφέρονται σε γήπεδο μικρότερων   διαστάσεων το παιχνίδι διεξάγεται ακόμα γρηγορότερα γιά τεχνικούς πλέον λόγους. Ως εκ τούτου, γίνεται κατανοητό γιατί οι παίκτες με υψηλή φυσική κατάσταση έχουν ακόμη μεγαλύτερο πλεονέκτημα, καθώς διατηρούν μεγαλύτερη ταχύτητα, σε σχέση με τους ερασιτέχνες, όταν παίζουν ποδόσφαιρο σε τέτοιο γήπεδο.

Σύμφωνα με τον Foss ML & Keteyjan S. (1998), η ενέργεια για έναν αγώνα ποδοσφαίρου προέρχεται τόσο από τον αερόβιο μεταβολισμό παραγωγής ενέργειας (30%), όσο και από τον αναερόβιο φωσφορικό – γαλακτικό μεταβολισμό (50%) και αναερόβιο γαλακτικό – αερόβιο (20%). Για τον Reilly T (1997) η παραγωγή ενέργειας διαφοροποιείται ανάλογα τη θέση που παίζει ο παίκτης προερχόμενη από τον αναερόβιο μεταβολισμό (60 – 70%) και 30 – 40% από τον αερόβιο μεταβολισμό. Ο μέσος όρος για ένα sprint είναι 4.4 sec και 28 sec για αποκατάσταση. Ενας ποδοσφαιριστής διανύει τα 2/3 του αγώνα με καρδιακές συχνότητες (ΚΣ) μεγαλύτερες από το 85% της μέγιστης ΚΣ, ή με κατά μέσο όρο επιβάρυνση που αντιστοιχεί στο 80% της VO_2max. 

Αναερόβια Ικανότητα

Στο φουτσάλ, αν και δεν βρήκα στη βιβλιογραφία τα ακριβή ποσοστά παραγωγής ενέργειας, είναι φυσικό από τον τρόπο και το χρόνο διάρκειας του αθλήματος ότι ο αναερόβιος μεταβολισμός είναι πολύ σημαντικός.

Το αναερόβιο σύστημα είναι πολύ σημαντικό σύστημα παραγωγής ενέργειας στο φουτσάλ, εξαιτίας των συνεχόμενων σπριντ μέσα σε ένα μικρό χώρο. Θα είναι σημαντικό να γίνει καταγραφή του αριθμού και του μήκους των διαστημάτων σπριντ μέσα στη διάρκεια ενός αγώνα, των αλλαγών κατεύθυνσης, των αλμάτων και των τζαρτζαρισμάτων, ώστε να μπορέσουμε να τα συγκρίνουμε με τα αντίστοιχα αποτελέσματα στο ποδόσφαιρο.

Είναι σίγουρο ότι η ταχύτητα που αναπτύσσεται στο παιχνίδι μαζί με όλες τις κόντρες με τον αντίπαλο επιβαρύνουν το αναερόβιο φορτίο του παίκτη.

Οι παίκτες υψηλού επιπέδου είναι και ταχύτεροι από τους υπόλοιπους και με μεγαλύτερη δυνατότητα επιτάχυνσης, χωρίς εδώ να διαφοροποιούνται τα αποτελέσματα, εξαιτίας της θέσης που παίζει ο παίκτης.

Θα είναι πολύ ενδιαφέρον να αξιολογήσουμε στο Εθνικό Κέντρο Αθλητικών Ερευνών την ικανότητα αυτών των αθλητών στο 30 sec wingate test σε επίπεδο Εθνικής Ομάδας και συλλόγων, αλλά και ερασιτεχνών, ώστε να εξάγουμε συμπεράσματα, τόσο για τις απαιτήσεις του αθλήματος, όσο και για τη μεταξύ των διαφόρων επιπέδων αξιολόγηση των αθλητών.

Είναι επίσης ενδιαφέρον να διαπιστώσουμε, εάν μόνο η αναερόβια ικανότητα μπορεί να διαχωρίσει την αγωνιστική απόδοση των αθλητών μεταξύ τους ή αυτή η αξιολόγηση πρέπει να συνδυάζεται με την μυϊκή ισχύ των κάτω άκρων.

Ο Faina (1988) συγκρίνοντας την μυϊκή ισχύ των κάτω άκρων σε Ιταλούς ποδοσφαιριστές βρήκε τιμές στο τεστ δυναμικού άλματος με φορά, οι οποίες υπολείποντο ελαφρά από αρσιβαρίστες, αθλητές (τυπικό άθλημα αναερόβιας ισχύος). Το τεστ διεχώριζε πλήρως την ικανότητα αθλητών διαφορετικού επιπέδου φυσικής κατάστασης και επομένως αγωνιστικής απόδοσης.

Αντίθετα, το τεστ 15 sec σπριντ στο κυκλοεργόμετρο δεν διέκρινε σαφώς τις διαφορές αθλητών διαφορετικής αγωνιστικού επιπέδου.

Η αξιολόγηση χαρακτηριστικών σε τέτοιους αθλητές πρέπει να δίνει έμφαση σε πολύ σύντομες χρονικά προσπάθειες, όπως αυτές που συμβαίνουν μέσα στο παιχνίδι ή να είναι πολύ εξειδικευμένες κινήσεις που να μοιάζουν στις κινήσεις μέσα στο παιχνίδι για να μπορούν να δώσουν πιό αξιόπιστα αποτελέσματα διάκρισης μεταξύ διαφορετικού επιπέδου αθλητών.

Αερόβια Ικανότητα

Ο αερόβιος μεταβολισμός είναι επίσης σημαντικός σε ένα άθλημα που διαρκεί δύο εικοσάλεπτα καθαρό χρόνο. Πλάγιο τρέξιμο, ντριπλάρισμα της μπάλλας, διεκδίκηση της μπάλλας, συνεχείς αναπηδήσεις σηματοδοτούν αυξημένο φυσιολογικό στρες και ενεργειακό κόστος, σε σχέση με το απλό τρέξιμο.

Αλλωστε κατά τη διάρκεια ποδοσφαίρου έχουν βρεθεί καρδιακές συχνότητες που αντιστοιχούν στο 80 – 90 % της μέγιστης, οι οποίες όμως δεν είναι ενδεικτικές του αερόβιου φυσιολογικού στρες. Η καρδιακή συχνότητα επηρεάζεται και από άλλους παράγοντες (περιβάλλον, ψυχολογική κατάσταση), ενώ τα αυξομειώμενα σπριντ μπορούν να ανεβάσουν τη καρδιακή συχνότητα, δυσανάλογα της κατανάλωσης οξυγόνου.

Η αερόβια ικανότητα βοηθά στην αποκατάσταση και την γρηγορότερη ανάληψη από τη κόπωση, καθώς τα μεταβολικά προϊόντα της μυϊκής προσπάθειας απομακρύνονται γρηγορότερα όταν το άτομο διαθέτει υψηλή αερόβια ικανότητα.

Ευκινησία – Ευλυγισία

Οι κινήσεις στο ποδόσφαιρο σάλας απαιτούν γρήγορες αλλαγές στη κατεύθυνση που κινείται το σώμα, προκειμένου αυτό να παρακολουθήσει την κίνηση της μπάλλας, πολύ πιο συχνές, απότι απαιτείται στο ποδόσφαιρο.

Για έναν παίκτη αποτελεί μεγάλο πλεονέκτημα η ικανότητά του να ανταπεξέρχεται το σώμα του την αλλαγή κατεύθυνσης με τη μεγαλύτερη δυνατή ταχύτητα, χωρίς να χάνει την σταθερότητα της κίνησής του.

Αυτή η ικανότητα μπορεί να διαφοροποιεί τους παίκτες μεταξύ τους με τους ερασιτέχνες.

Ενας προπονητής μπορεί να δοκιμάσει αυτή την ικανότητα αξιολογώντας ένα συνδυασμό μέγιστου «σπριντ», με αλλαγή κατεύθυνσης γύρω από διάφορα εμπόδια χωρίς να τα ακουμπήσει ο παίκτης, σε συνολικό χρόνο γύρω στα 15 δευτερόλεπτα.

Επιτόπιο Αλμα

Το επιτόπιο άλμα συχνά χρησιμοποιείται ώς ενδεικτικό της εκρηκτικής δύναμης του αθλητή. Ενας ποδοσφαιριστής διαθέτει περισσότερες μυϊκές ίνες, ταχείας συστολής, ίδίως στους μυς των κάτω άκρων Οσο καλύτερη φυσική κατάσταση έχει ο ποδοσφαιριστής, τόσο ψηλότερα θα σκοράρει στο άλμα, εν σχέσει με λιγότερο γυμνασμένους αθλητές.

Το τεστ αυτό μπορεί να διαφοροποιεί παίκτες διαφόρων επιπέδων ή ομάδες διαφορετικών κατηγοριών. Επίσης μπορεί να διαφοροποιεί παίκτες, ανάλογα τη θέση τους μέσα στο παιχνίδι με τους τερματοφύλακες, τους αμυντικούς και επιθετικούς να σκοράρουν ψηλότερα από τους μέσους.

Το επιτόπιο άλμα έχει επίσης σημαντική συσχέτιση με το πόσο ταχύς και εκρηκτικός είναι ο αθλητής, ως εκ τούτου αποτελεί σημαντικό τεστ αξιολόγησης των αθλητών του φουτσάλ.

Μυική Δύναμη & Ισχύς

Τα τεστ δύναμης και μυϊκής ισχύος διαφοροποιούν πολύ τους αθλητές μεταξύ τους. Η ισοκινητική δύναμη κάμψης και έκτασης γονάτου είναι ενδεικτικό τεστ της φυσικής κατάστασης των αθλητών. Οταν όμως λαμβάνεται υπόψη η μάζα σώματος μεγάλες διαφορές στις απόλυτες τιμές της δύναμης ελαχιστοποιούνται, εκτός από τις περιπτώσεις όπου χρησιμοποιούνται γρήγορες ταχύτητες του μηχανήματος (300⁰/sec). Ως εκ τούτου, διαπιστώνεται η σημασία της ικανότητας για γρήγορη ταχύτητα κίνησης.

Η ισοκινητική δύναμη του γόνατος διαφοροποιεί παίκτες σε διαφορετική θέση. Οι τερματοφύλακες είχαν καλύτερο σκορ και στις τρεις ταχύτητες του ισοκινητικού μηχανήματος ( 0⁰ 30⁰ και 180⁰ /sec) και σε απόλυτες και σε σχετικές τιμές, από τους αμυντικούς και μετά από τους μέσους και τέλος από τους επιθετικούς.παίκτες (Oberg et al., 1984).

Ο Narici και οι συνεργάτες του (1988), βρήκε συσχέτιση μεταξύ της δύναμης των κάτω άκρων και της επιτάχυνσης που αποκτά η μπάλλα με το κλώτσημα. Από την άλλη όμως πλευρά ο Τrolle και οι συνεργάτες του (1993), δεν βρήκε σχέση μεταξύ της προπόνησης για βελτίωση της μέγιστης δύναμης και της ικανότητας εκτέλεσης του λακτίσματος της μπάλλας.

Ως εκ τούτου, διαφαίνεται ότι δεν είναι μόνο η δύναμη που παίζει ρόλο στο λάκτισμα, αλλά και η τεχνική αποτελεί σημαντικό παράγοντα. Γενικά τα διαφορετικά αποτελέσματα ερευνών στο συγκεκριμένο θέμα φαίνονται ότι επηρεάζονται από τις μυϊκές ομάδες που εξετάζονται, τον τύπο του προπονητικού προγράμματος και τη μέθοδο αξιολόγησής των.

Ικανότητα Ανοχής Γαλακτικού

Η αξιολόγηση του γαλακτικού κατά τη διάρκεια ενός αγώνα ποδοσφαίρου έχει δώσει κατά καιρούς διάφορα αποτελέσματα με ποικίλες τιμές από 5-13 mmol/l (Ekblom, 1986), καθώς το γαλακτικό επηρεάζεται από πολλούς παράγοντες όπως η θέση του παίκτη, οι κόντρες με τον αντίπαλο, η ένταση της προσπάθειας λίγο πριν την λήψη του αίματος.

Οι καλοί παίκτες διακρίνονται για υψηλότερες τιμές αναερόβιας ικανότητας και ικανότητας ανοχής γαλακτικού στο αίμα. Αυξανόμενα επίπεδα γαλακτικού στο αίμα θα χαλάσουν την τεχνική του παίκτη ενώ θα αυξήσoυν τα τεχνικά του λάθη κατά τη διάρκεια του αγώνα.

Οσο χαμηλότερη φυσική κατάσταση έχει ο παίκτης, τόσο περισσότερο θα επηρεασθεί από τα επίπεδα γαλακτικού και τόσο χαμηλότερη θα είναι η αγωνιστική του απόδοση. Οι παίκτες που παίζουν σε υψηλότερη κατηγορία διαθέτουν καλή ανοχή στο γαλακτικό, ιδιαίτερα στα πιό έντονα αγωνιστικά σημεία του αγώνα.

Από φυσιολογικής άποψης, αν και το αναερόβιο αγαλακτικό φωσφορικό σύστημα παραγωγής ενέργειας φαίνεται εξ’ ίσου σημαντικό για τον συγκεκριμένο τύπο αθλήματος (επαναλαμβανόμενη άσκηση υψηλής έντασης – μέγιστα σπριντς), όμως και το αναερόβιο γαλακτικό σύστημα, ως εκ τούτου δεν θα πρέπει να αγνοείται.

Διατήρηση Απόδοσης στον Αγώνα

Οι παίκτες που διατηρούν καλή φυσική κατάσταση σε όλες τις φυσιολογικές παραμέτρους μπορούν και διατηρούν το ίδιο επίπεδο προσπάθειας σε όλον τον αγώνα, χωρίς να μειώνεται η απόδοσή τους όσο περνάει ο χρόνος.

Η μείωση της απόδοσης στο δεύτερο μέρος του αγώνα ή στη παράταση έχει να κάνει και με τα επίπεδα γλυκογόνου στους μυς. Ευρήματα όπως χαμηλότερες καρδιακές συχνότητες, χαμηλότερα γαλακτικά, χαμηλότερη εν γένει αγωνιστική απόδοση στο δεύτερο μισό του αγώνα, είναι αποτέλεσμα, είτε χαμηλής αερόβιας ικανότητας, η οποία θα βοηθούσε στη διατήρηση του υψηλού ρυθμού απόδοσης σε όλη τη διάρκεια του παιχνιδιού, είτε χαμηλού επιπέδου μυϊκού γλυκογόνου, με τα οποία ο παίκτης ξεκίνησε τον αγώνα.

Η σωστή αναπλήρωση και η επαρκής αποθήκευση του μυϊκού γλυκογόνου, όπως και η διατήρηση του επιπέδου γλυκόζης κατά τη διάρκεια του αγώνα αποτελεί σημαντικό παράγοντα για τη διατήρηση της σταθερής υψηλής αγωνιστικής απόδοσης, όμως είναι πέραν της σκοπιάς αυτής της εργασίας για να εξετάσουμε αυτές τις λεπτομέρειες.

Επίμαχα Σημεία

• Το άθλημα διακρίνεται σε άσκηση με επαναλαμβανόμενα σπριντ υψηλής έντασης και οι παίκτες χρειάζεται να αναπτύξουν μυϊκή δύναμη, μυϊκή ισχύ και αναερόβια αντοχή. Η διάρκεια του παιχνιδιού και η ανάγκη του παίκτη να αναλαμβάνει γρήγορα μετά από κάθε σπριντ απαιτεί και καλή αερόβια αντοχή.

• Οι παίκτες στο ποδόσφαιρο υπολείπονται στην αερόβια ικανότητα των αθλητών αντοχής και στην αναερόβια ικανότητα των αθλημάτων μυϊκής ισχύος, όπως η άρση βαρών. Η αξιολόγηση της αερόβιας και αναερόβιας ικανότητας των αθλητών βρίσκονται κάπου στο ενδιάμεσο και η δεξιοτεχνία και τεχνική αντιστάθμιζαν πολλές φορές στο παρελθόν τις πιό περιορισμένες φυσιολογικές δυνατότητες των αθλητών.

• Στο ποδόσφαιρο οι απαιτήσεις για μεγαλύτερη αγωνιστική περίοδο, συχνότητα αγώνων και αναζήτηση παικτών με ποικίλες δυνατότητες δημιούργησαν την ανάγκη επιτάχυνσης του ρυθμού αγώνα, γεγονός που αναγκάζει και τους προπονητές να αναζητούν παίκτες με μεγαλύτερες φυσιολογικές δυνατότητες και τρόπο βελτίωσης της ήδη υπάρχουσας φυσικής τους κατάστασης. Οι δυνατότητες για βελτίωση των αθλητών αυτών στην αερόβια, αναερόβια ικανότητα και στη μυϊκή δύναμη και ισχύ είναι πολύ μεγάλες γιατί πολλοί αθλητές δεν έχουν προπονηθεί ποτέ κατάλληλα γι’ αυτό.

• Η ικανότητα γιά γρήγορη εκρηκτική δύναμη διαφοροποιεί τους παίκτες μεταξύ τους. αλλά το επίπεδο της μυϊκής δύναμης που απαιτείται δεν είναι σαφές. Πόσο πολύ δύναμη είναι αρκετή για να επηρεάσει την δυνατότητα λακτίσματος; Ωστόσο είναι γεγονός ότι η μυϊκή δύναμη των κάτω άκρων ενισχύει την αυτοπεποίθηση του παίκτη και την δυνατότητά του να αποφύγει έναν τραυματισμό, γεγονός σημαντικό, ώστε να μην παραμελείται η ενδυνάμωσή τους.

• Η διατροφή του αθλητή συχνά είναι ανεπαρκής, ιδιαίτερα όταν δημιουργούνται αυξημένες ενεργειακές ανάγκες. Πολλές φορές η διατροφή των παικτών υπολείπεται σε υδατάνθρακες, όμως η σημασία τους ως πηγή ενέργειας είναι καθοριστική, ιδιαίτερα όταν αυξάνουν ο ρυθμός και η συχνότητα των αγώνων.

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ

Σήμερα το δίλημμα σε ένα προπονητή είναι να κατορθώσει να βελτιώσει τη φυσική κατάσταση των παικτών του, μέσω των οργανωμένων προπονητικών προγραμμάτων, χωρίς να θυσιάζει την ικανότητα των παικτών του για συνεχόμενη αθλητική απόδοση από παιχνίδι σε παιχνίδι, ή να παραμελεί την προπόνηση τεχνικής, η οποία προσδίδει στο άθλημα τη θεαματικότητά του.

Η βελτίωση της φυσικής κατάστασης όλης της ομάδας θα βοηθήσει την αγωνιστική της απόδοση, μόνον όταν παράλληλα βελτιώνεται η δεξιοτεχνία των παικτών με τη μπάλλα και η αίσθηση που διαθέτουν στον αγώνα, δηλαδή να γνωρίζουν ανά πάσα στιγμή που βρίσκονται σε σχέση με τους άλλους συμπαίκτες και αντιπάλους τους, ώστε να μπορούν να προβλέπουν την επόμενη φάση και να τοποθετούνται κατάλληλα.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

Ποδόσφαιρο Σάλας – EΠΟ. Ηλεκτρονική ιστοσελίδα της Ελληνικής Ποδοσφαιρικής Ομοσπονδίας. www.epo.gr.

Ekblom B. Applied Physiology of Soccer. Sports Medicine 3: 50-60, 1986.

Faina M., Gallozzi C., Lupo S., Colli R., Sassi R. et al. Definition of the Physiological Profile of the Soccer Player. In Reilly et al. (Eds) Science and Football, E & F. N. Spon. London, . pp. 158-163, 1988.

Foss ML & Keteyjan S. Τhe Physiological Basiw of Exercises & Sports. 6^th Edition, 1998.

Narici MV., Sirtori MD., Mognani P. Maximal Ball Velocity and Peak Torques of hip Flexors and knee Extensor muscles. In Reilly et al. (Eds) Science and Football, E & F. N. Spon. London, pp. 429-433, 1988.

Oberg B., Ekstrand J., Moller M., Gilliquist J. Muscle strength anf flexibility in different positionw of soccer players. International J. of Sport Medicine 5: 213-216, 1984.

Reilly T. Energetics of High Intensity Exercise (Soccer) with Particular Reference to Fatigue. Journal of Sports Sciences, Vol. 15, Issue 3, pp. 257-263, May 1997,

Trolle M., Aagaard P., Simonsen EB., Klausen K., Bangsbo J. Effects of strength training on kicking performance in soccer. In Reilly et al. (Eds) Science and Football, E & F. N. Spon. London, pp. 95-97,1993.